Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ait kültür iktisadı ve kültürel istihdam datalarını açıkladı. Buna nazaran, kültür harcamaları geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 88,1 artarak 149 milyar 620 milyon 769 bin lira oldu.
Kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2022’de yüzde 1 olarak gerçekleşti. Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının hissesi yüzde 59,9 oldu.
Genel devlet kültür harcamaları, geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 115 artarak 89 milyar 658 milyon 436 bin liraya çıktı. Harcamaların yüzde 70’i merkezi devlet bütçesinden yapıldı. Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek hisse, yüzde 17,5 ile mimarlık alanında hesaplandı. Hane halklarının geçen yıl gerçekleştirdiği toplam kültür harcamasının dağılımına bakıldığında, başka kültür hizmetleri yüzde 23,5, televizyon ve ekipmanı yüzde 18,6 ve bilgi süreç ekipmanları yüzde 17,8 hisseye sahip oldu.
KÜLTÜREL MAL İHRACATI YÜZDE 105,2 ARTTI
Kültürel dallarda faaliyet gösteren teşebbüslerin faktör maliyetiyle katma kıymeti yüzde 100,9 artarak 55 milyar 761 milyon 289 bin liraya yükseldi. Katma kıymetin yüzde 22,1’i kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,8’i sinema sineması, görüntü ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ile yüzde 11,9’u mücevher ve gibisi eşyaların imalatı alanında faaliyet gösteren teşebbüsler tarafından üretildi.
Kültürel mal ihracatı, geçen yıl bir evvelki yıla kıyasla yüzde 105,2 artarak 178 milyar 596 milyon 215 bin lira olurken, kültürel mal ithalatı bir evvelki yıla nazaran yüzde 110,9 yükselerek 79 milyar 774 milyon 71 bin lira olarak kayıtlara geçti. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki hissesi geçen sene yüzde 4,2 olurken, kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki hissesi yüzde 1,3 olarak hesaplandı.
Kültürel istihdam 2022’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 6,2 artarak 682 bin kişi oldu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 61’i 30-54 yaş kümesinde, yüzde 29,2’si 15-29 yaş kümesinde, yüzde 9,9’u ise 55 ve daha üst yaş kümesinde yer aldı.
Kültürel istihdamda olanların yüzde 38,3’ünü yükseköğretim mezunları, yüzde 35,9’unu lise altı eğitimliler, yüzde 25,8’ini ise lise ve dengi meslek okulu mezunları oluşturdu.
İstihdamda olanların yüzde 60,6’sı fiyatlı, maaşlı yahut yevmiyeli, yüzde 39,4’ü patron, kendi hesabına yahut fiyatsız aile çalışanı olarak çalıştı. Kültürel istihdamda olanların yüzde 76,6’sının tam vakitli, yüzde 23,4’ünün yarı vakitli çalıştığı görüldü. Kültürel istihdamda yer alan şahısların haftalık ortalama olağan çalışma müddeti 38,7 saat olarak belirlendi.
EL SANATLARI ÇALIŞANLARININ HİSSESİ YÜZDE 40,4 OLDU
Kültürel istihdamın yüzde 90’ı kültürel meslek alanlarında, yüzde 10’u ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlardan oluştu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 40,4’ünü el sanatları çalışanları, yüzde 19,3’ünü mimar, planlamacı ve dizayncılar, yüzde 9,7’sini yaratıcı sanatkarlar ve sahne sanatkarları, yüzde 7,4’ünü ise sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları oluşturdu.
Kültürel faaliyet alanlarına nazaran, mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki hissesi yüzde 9,5, yaratıcı sanatlar, şov sanatları ve cümbüş faaliyetlerinde çalışanların hissesi yüzde 5,3, sinema sineması, görüntü ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetlerinde çalışanların hissesi ise yüzde 4,1 olarak belirlendi.
