2023 Nobel Ödülleri’nde edebiyat alanında mükafata layık görülen isim de belirli oldu. Norveçli yazar Jon Fosse, 2023 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi oldu.
İsveç kraliyet Bilim Akademisi, Norveçli yazar Jon Fosse’nin “Söylenemeyeni lisana getiren yenilikçi oyunları ve düzyazıları için” Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldüğünü duyurdu.
Açıklamada “Onun Norveççe Nynorsk lisanında yazdığı ve çeşitli cinslere yayılan muazzam yapıtları, çok sayıda oyun, roman, şiir koleksiyonu, deneme, çocuk kitabı ve çeviriden oluşmaktadır. Bugün dünyada en çok sahnelenen oyun müelliflerinden biri olmakla birlikte, düzyazılarıyla da giderek daha fazla tanınmaktadır” denildi.
JON FOSSE KİMDİR?
29 Eylül 1959 yılında Norveç’te dünyaya gelen Jon Olav Fosse’nin “Melankoli”, “Sabahtan Akşama” ve “Üçleme” üzere kitapları bulunuyor. Bergen Üniversitesinde “karşılaştırmalı edebiyat” okuyan Fosse’nin Norveç lisanının iki yazı standardından biri olan Nynorsk lisanında yazdığı ilk romanı “Raudt, svart “(Kırmızı, Siyah) 1983’te yayımlandı.
Roman, kısa öykü, şiir, çocuk kitabı, deneme ve oyun üzere bir çok tıpta eser kaleme alan yazarın birinci oyunu “Og aldri skal vi skiljast (Ve Asla Ayrılmayacağız)” 1994’te sahnelendi.
Romanlar, kısa hikayeler, şiirler, çocuk kitapları, denemeler ve oyunları 40’tan fazla lisana çevrilen Fosse, ayrıyeten The Daily Telegraph’ın yaşayan en düzgün 100 dahi listesinde 83. sırada yer aldı. Fosse, “Andvake” üçlemesiyle 2015 İskandinav Kurulu Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü.
ÖDÜLÜ 2022’DE FRANSIZ MUHARRİR ANNİE ERNAUX KAZANMIŞTI
2022 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi Fransız yazar Annie Ernaux olmuştu. Ernaux’un yazılarında cinsiyet, lisan ve sınıf açısından güçlü eşitsizliklerin damgasını vurduğu bir ömrü dengeli bir halde ve farklı açılardan incelediği, yazarlığa giden yolunun uzun ve şiddetli olduğu belirtilmişti.
NOBEL EDEBİYAT MÜKAFATI HAKKINDA
Nobel Edebiyat Mükafatı, 1901-2023 yıllarında 116 defa verildi. Toplam 120 kişinin layık görüldüğü ödüllerden 4’ü, ikişer muharrir ortasında paylaştırıldı. Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan en genç muharrir 41, en yaşlı muharrir 88 yaşında, ödül sırf 17 kez bayan müelliflere verildi.
2006’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Orhan Pamuk, Nobel alan birinci Türk muharrir olmuştu. Nobel Edebiyat Ödülü’nü 2021’de Zanzibar kökenli romancı Abdulrazak Gurnah kazanmıştı.
