Diyarbakır’da, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde yıkılan ve 48 kişinin hayatını kaybettiği Sözel Apartmanı ile ilgili hazırlanan uzman raporunda, binanın “projelerde 6 katlı olarak belirtilmesine karşın, mimari ve betonarme projelerine alışılmamış olarak bodrum ve terasla birlikte 12 katlı inşa edildiği” bilgisine yer verildi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının, kentte sarsıntıda yıkılan binalardaki kusurların tespitine ait başlattığı soruşturma “Deprem Soruşturma Bürosu”nda misyonlu bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından sürdürülüyor.
Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Kısmınca oluşturulan uzman heyetinin hazırladığı raporun yanı sıra savcılığın kapsamlı bir rapor için talebi üzerine İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğünce görevlendirilerek kente gelen 6 kişilik eksper heyeti, merkez Yenişehir ilçesindeki Sözel Apartmanı’na ait incelemelerini tamamladı.
SORUŞTURMA BELGESİNE EKLENDİ
Deprem sonrası alanda yapılan çalışmalar, yapıdan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, kelam konusu yapının arşiv kayıtları ile projelerin incelenmesi sonucu hazırlanan kapsamlı rapor, soruşturma belgesine eklendi.
Raporda, 48 kişinin hayatını kaybettiği Sözel Apartmanı’nın 1994 tarihli yapı ruhsatlarına nazaran, sarsıntı bölgelerinde yapılacak yapılar hakkındaki yönetmelik olan 1975 kararlarına tabi olduğu, belediye arşiv evrakında binaya ilişkin 1994 tarihli yapı ruhsatı ekinde mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin bulunduğu belirtildi.
BETON STANDARDI KARŞILAMIYOR
Yapı ruhsatına nazaran binanın tek bodrumlu olarak inşa edildiği belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
“Bina yapı ruhsatı ile ruhsat ekindeki mimari ve betonarme projelerde bina kat sayısı bodrum+zemin+4 olağan kat olmak üzere toplam 6 katlı olarak belirtilmesine rağmen dava evrakında yer alan binanın yıkılmadan evvelki durumunu gösteren fotoğrafa nazaran binanın onaylı mimari ve betonarme projelerine ters olarak bodrum+zemin+9 kat+teras katı formunda toplam 12 kat olarak inşa edilmiştir. Belediye arşiv evrakında fenni mesul ve yapı müteahhidinin isimlerinin geçtiği, yapı ruhsatı alımı etabında kelam konusu inşaat için rastgele bir teknik eleman yahut şantiye şefi ataması ve taahhütnamesine rastlanmamıştır.”
Belediye arşiv belgesinde, yapı kullanım müsaade dokümanının bulunmadığı kaydedilen raporda, bodrum kat düzeyinde yapılan incelemede, temelde taşıma kapasitesi ve farklı oturmaya bağlı hasar gözlenmediği, belediye onaylı 1994 tarihli betonarme proje dikkate alındığında beton karot numunelerinin projedeki beton sınıfını sağlamadığı söz edildi.
“PROJEYE UYGUN DEĞİL”
Raporda, şu bilgilere yer verildi:
“Belediye onaylı 1994 tarihli betonarme proje dikkate alındığında betonarme donatılarının projedeki donatı sınıfını sağladığı ve bodrum kattaki kolonlarda rastgele bir kesilme olmadığı kanaatine varılmıştır. Yer ve 1. kat düzeyindeki dershane kısmında kolon kesmeye dair rastgele bir bulguya rastlanmamıştır. Bina enkazında bodrum kat düzeyinde yapılan incelemede belediye onaylı betonarme projesine nazaran yapılması gereken SP1 betonarme perde kolonu yerinde bulunmamıştır. Bina enkazında bodrum kat düzeyinde yapılan incelemede su deposu olduğu düşünülen bir bölge olduğu lakin bu su deposunun binanın onaylı mimari ve betonarme projelerinde yer almadığı tespit edilmiştir. Binanın onaylı mimari ve statik betonarme projelerine uygun olarak inşa edilmediği belirlenmiştir.”
İZİN OLMADAN İSKANA AÇILMIŞ
Raporun sonuç kısmında, şu değerlendirmede bulunuldu:
“Sözel Apartmanı’nın, belediye arşiv belgesindeki onaylı projelere ters olarak inşa edilmiş olması, gereç özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve personellik yanılgıları, fenni mesuliyet kapsamında imal kontrolündeki yetersizlik nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın, yapı ruhsatının gerekli ekleri olan mimari ve statik betonarme projelerine karşıt olarak inşa edilmesine müsaade edilmesi, binanın imar durumuna uygunluğunun denetim edilmemesi, binanın yapı kullanım müsaade evrakı düzenlenmeden iskana açılması nedenleriyle ilgili belediye ve varsa başka kurum yetkililerinin, binanın ruhsat eki projelere uygun olarak yapılmaması, mevcut beton özelliklerinin onaylı statik betonarme projede öngörülen beton sınıfını sağlamaması nedeniyle bina fenni mesulünün ve bina müteahhidinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.”
