Maktu harçlar konusu para ile değerlendirilemeyen hallerde alınan, ölçü olarak belirlenmiş ve tarifede bu halde yer alan harçlardır.
Nispi harçlar ise harca bahis faydanın para ile ölçülebildiği hallerde kelam konusu olur ve tarifede bu fayda yahut mevzunun bedelinin yüzdesi formunda yer alır. Lakin bu kıstas uygulanması mecburî bir kıstas değildir; kimi hallerde husus para ile ölçülebilse dahi maktu harç alınması kelam konusu olabilir (örneğin icraya başvurma harcı).
Kanunun birinci dokuz kısmı, yargı harçlarını, noter harçlarını, vergi yargısı harçlarını, tapu ve kadastro süreçlerinden alınacak harçları, konsolosluk harçlarını, pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma müsaadesi, çalışma müsaadesi muafiyeti, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçlarını, gemi ve liman harçlarını, imtiyazname, ruhsatname ve diploma harçlarını ve trafik harçlarını düzenlerken, onuncu kısım “Kısımlar Ortasında Müşterek Hükümler” başlığını taşımaktadır ve tüm harçlar için ortak kararları içermektedir.
Bu unsurlar ile her bir harç cinsinde uygulanacak olan muafiyet, form şartları, ödeme üzere ögeler düzenlenmiştir. Her bir kısmın içerisinde o kısma özel olan Mükellefiyet, İstisna ve Muaflıklar, Harç alma Ölçüleri ve Nispetleri, Harcın Ödenmesi ve başka konular farklı kısımlarda düzenlenmiştir.
MAKTU SÖZÜNÜN ANLAMI
Türk Lisan Kurumu (TDK) tarafından yapılan açıklamaya nazaran, maktu sözünün manası şu formdadır;
“Kesin olarak kıymeti biçilmiş, ölçü ile satılmayan, götürü.”
