Zorunlu karşılık oranı, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası’nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır.
Önceleri iflas riskine karşı müdafaa sağlanması maksadıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi denetim aracı olarak kullanılmaktadır. Mevduatın vadesine nazaran yerli ve yabancı para cinsinden başka oranlar dahilinde toplanır.
ZORUNLU KARŞILIK ORANININ PARA ARZINA TESİRLERİ NELERDİR?
Zorunlu karşılıklar para siyasetini uygulama aracı olarak kullanılabilir. Şayet bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zarurî karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur.
Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise zarurî karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv formuna dönüşür, bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur.
Zorunlu karşılık oranının arttırılması daralmacı para siyasetine, oranın azaltılması ise genişlemeci para siyasetine işaret eder.
