Dokuz Eylül Üniversitesi’nin (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 1 Ağustos’ta arka arda gerçekleşen Konya, İzmir ve Erzurum zelzelelerinin akabinde yaptığı değerlendirmede Konya ile ilgili kimi ihtarlarda bulundu.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) datalarına nazaran, Konya’nın Selçuklu ilçesinde 5 büyüklüğünde meydana gelen zelzelenin Konya fay zonundan kaynaklandığını söyleyen Prof. Dr. Hasan Sözbilir, zelzelenin odak sistem tahlillerinin bunu doğruladığını lisana getirdi.
Prof. Dr. Sözbilir, “Konya Fay Zonu, yaklaşık K-G uzanımlı eğim atımlı olağan bir fay olarak tanımlanmaktadır. Konya Ovası’nı sınırlayan fayların kayma suratı çok düşüktür. Hasebiyle yıkıcı sarsıntı üretme aralıkları binlerce yılı bulmaktadır. Bu fay zonu içindeki fay segmentleri azamî 6.5 büyüklüğüne varan zelzeleler üretebilir. Lakin fayın kayma suratı çok küçük olduğundan sarsıntı tehlike kaynağı olarak riski de düşüktür.” dedi.
OBRUKLARDA GÖÇME TEHLİKESİ
Konya Ovası’nı kuzeyden sınırlayan Tuzgölü Fay Zonu’nun 200 kilometreye varan bir uzunluğa sahip olduğunu tabir eden Prof. Dr. Sözbilir, birbirinden bağımsız 6 fay segmenti içeren bu fay zonu içindeki Acıpınar segmentinin 7.2’ye varan büyüklükte sarsıntı üretme potansiyeline sahip olduğunu açıkladı.
Bu fayın da kayma suratının düşük olmasına bağlı olarak zelzele üretme aralığının birkaç bin yılı bulduğunu kaydeden Prof. Dr. Sözbilir, şöyle devam etti:
“Bu kapsamda Konya Ovası’nda değerli tehlike kaynaklarından biri de obruklardır. Bölgede binlerce obruk olduğu bilinmektedir. Sanki bu zelzelede obruklar ne derecede etkilenmiştir? Kritik istikrarda bulunan obruklarda sarsıntı sırasındaki sarsıntı nedeniyle göçme tehlikesi artmış mıdır? Bunun lokal üniversiteler tarafından incelenmesinde yarar vardır. Bununla birlikte Konya yerleşim yerlerine yakın fayların da zelzele tehlike boyutu ve riski açısından incelenmesi ve bu doğrultuda gerekli tedbirlerin alınması hayati derecede kıymet taşımaktadır.”
“İZMİR ZELZELESİ ARTÇIDIR”
İzmir’in Buca ilçesinde meydana gelen 3.9 büyüklüğündeki sarsıntının 4 Kasım 2022 tarihinde meydana gelen 4.9 büyüklüğündeki ana şokun artçı zelzelesi olduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, toplumsal medyada İzmir fayı üzerinde meydana geldiği argüman edilse de bunun bilimsel bir desteği olmadığına dikkat çekti.
Sözbilir, “Bu sarsıntı Tuzla fayının kuzeye Gaziemir civarına yanlışsız çatallanan fay kolları tarafından üretilmiştir. Artçı bir zelzele olması nedeniyle panik yapacak bir durum kelam konusu değildir. İzmir fayının doğu segmenti Konak-Altındağ-Işıklar- Pınarbaşı çizgisi boyunca geçmektedir. 1 Ağustos’ta meydana gelen 3.9 büyüklüğündeki zelzelenin dış merkezi ise İzmir fayına nazaran çok daha güneyde, Buca ile Gaziemir ortasındaki dağlık alana karşılık gelmektedir. Bu bölgede 4 Kasım 2022 tarihli Buca merkezli 4.9 sarsıntısından beri yüzlerce artçı şok meydana gelmiştir.” tabirlerini kullandı.
