Nature mecmuasında yayımlanan bir araştırmada, Mars’ın dönüşünün, kütlesinde oluşan mümkün değişim nedeniyle hızlandığı, bunun da Mars günlerinin kısalmasına neden olduğu belirtildi.
Mars’ın dönüş suratının her yıl 4 mili yay saniyesi (astronomide yıldızlar ortasındaki araları ölçmekte kullanılan açı birimi) arttığı, bu nedenle de Mars günlerinin saniyenin binde birine yakın bir mühlet kısaldığı kaydedildi.
Bu değişiklikleri gözlemleyen ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) bilim insanları, değişime, Kızıl Gezegen’in kutuplarında biriken buzun yahut buz altında kalan kara kütlelerinin buzul çağı sonrası açığa çıktığında yaşanan geri tepmenin yol açabileceğini düşünüyor.
NASA, tıpkı bir buz patencinin dönerken açık kollarını kapattığında dönüş suratının artması üzere bir gezegenin kütlesindeki bu cins değişimlerin de gezegenin hızlanmasına neden olabileceğini vurguluyor.
INSİGHT YER ARACI VE “DERİN UZAY AĞI” DATALARI KULLANILDI
Bilim insanları, Mars’taki InSight yer aracından gelen birinci 900 günlük bilgileri kullanarak dönüş suratındaki değişimi tespit etti.
Tespit, InSight ile NASA’nın Dünya’daki memleketler arası dev radyo antenleri dizisi “Derin Uzay Ağı”nın ortak çalışmasıyla elde edildi.
“Derin Uzay Ağı” antenleri ile InSight’a radyo sinyali gönderildi ve aracın geri gönderdiği sinyaldeki frekans değişiklikleri izlenerek Mars’ın dönüş suratı belirlendi.
Araştırmanın grup başkanı Sebastien Le Maistre, değişimin “Mars’ın bir yıl boyunca kat ettiği aralıkta yalnızca birkaç on santimetre” olduğunu belirterek, “Bu değişimleri görmek bile çok uzun vakit ve çok fazla datanın toplanmasını gerektiriyor.” dedi.
Bilim insanları, InSight’ın topladığı dataların incelenmesinin uzun yıllar sürebileceğini ve pek çok yeni bilginin elde edilebileceğini düşünüyor.
NASA ile InSight ortasındaki irtibat, güneş panellerinin tozla kaplanması sonucu gücünün tükenmesiyle kesilmiş ve aracın misyonuna 21 Aralık 2022’de son verilmişti.
InSight, 4 yıl boyunca Mars yüzeyinde misyon yapmıştı.
