Arjantinli muharrir Julio Cartazar‘ın ”Historias de cronopios y de famas” kitabının yayımlanmasından 10 yıl evvel kaleme aldığı yedi öykü bulundu.
Romanları ve kısa hikayeleriyle tanınan, Güney Amerika edebiyatının değerli temsilcilerinden biri olarak gösterilen Julio Cortazar’ın, Paris’e taşınmadan evvel Buenos Aires’te yayımlanmış yalnızca üç yapıtı vardı.
Arjantin’de Juan Dominigo Peron hükümeti iktidara geldikten sonra siyasi baskılar nedeniyle 1951’de gittiği Fransa’da tıpkı yıl, kendi ismiyle yazdığı birinci hikaye kitabı Bestiario, Türkçesiyle ”Hayvan Hikayeleri” yayımlandı.
Ardından ikonik yapıtı Rayuela’yı (Seksek) 10 yıl sonra yayımlayan Cortazar, bu periyotta Arjantin’de yaşayan bir arkadaşına gönderdiği mektupta, edebiyat kuramına dair yeni düşüncüleri ve ”cronopios” ismini verdiği kurgusal karakterleri yazdı.
Kaleme aldığı mektuptan 10 yıl sonra Cortazar’ın, Türkçeye ”Açıklayıcı bilgiler el kitabı” olarak çevrilen ”Historias de cronopios y de famas” isimli, içinde kısa hikayelerin olduğu kitabı 1962’de yayımlandı.
ÇÖPE GİTMEKTEN SON ANDA KURTULDU
Fakat kitap yayımlandıktan yıllar sonra, yedi yeni kısa öykü daha ortaya çıktı.
Independent Türkçe’nin haberine nazaran, Uruguaylı bir koleksiyoncunun oğlu, 2019’da babası hayatını kaybettikten sonra kitabın daktiloyla yazılmış bir versiyonunu buldu.
Daktiloda yazılmış eser, Cortazar’ın arkadaşına gönderdiği 46 kısa öyküden oluşuyor. Bu öykülerden 35’i, küçük değişikliklerle 1962 yılındaki resmi baskısında mevcut. Öteki 4 öykü de birebir devir mecmualarda yayımlanmıştı.
Koleksiyoncunun ailesi, çöpe atmak üzere oldukları yapıtın ünlü muharrire ilişkin olup olmadığını öğrenmek için Cortazar’ın çalışmalarını araştıran akademisyen ve antika kitap koleksiyonu yapan Lucio Aquilanti ile irtibata geçti.
Bir yıl süren araştırmanın akabinde, Cortazar’ın eşi Aurora Bernandez’in satın aldığı ve müellifin 1966 yılına kadar kullandığı ”Olivetti Letera 32” model daktiloyla yazıldığı doğrulandı.
Aynı vakitte Arjantin Ulusal Kütüphanesi’nde bulunan koleksiyondaki muharrire ilişkin öbür el yazmalarıyla karşılaştırıldıktan sonra el yazısıyla yapılan düzeltmeler ve tipografinin de eşleştiği görüldü.
Lucio Aquilanti, araştırmanın sonucuyla ilgili şunları söyledi:
Kesinlikle bunun müellif tarafından daktiloyla yazılmış orjinal bir yapıtı olduğunu ve büyük değer taşıdığını onaylayabilirim.
Ancak bu kısa hikayelerin, Uruguaylı özel bir koleksiyoncunun eline nasıl geçtiğine dair gizem hâlâ çözülmüş değil.
AÇIK ARTIRMADA SATILACAK
Öte yandan Cortazar’ın yayımlanmamış yedi kısa hikayesinin yalnızca başlıkları açıklandı.
Inventario (Envanter) Carta de un fama a otro fama (Bir ünlüden başkasına mektup) Mariposas automáticas (Otomatik Kelebekler) Los viajes y los sueños (Seyahatler ve rüyalar) Diminuto unicornio (Minik Unicorn) Rabia del espejo (Ayna öfkesi) ve Rey del mar (Denizlerin Kralı).
Eserin şu anki sahibi, kimliğini saklı tutmayı tercih ederken 7 kısa hikaye, 12 Ekim’de Montevideo ve Buenos Aires’teki Zorrilla ve Hilario müzayede konutları tarafından açık artırmaya çıkarılacak.
