Ülkelerin iklim değişikliğiyle uğraş kapsamında Birleşmiş Milletler’e (BM) sunduğu siyasetlerin global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak için yetersiz olduğu tespit edildi.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi (UNFCCC) Sekreteryası, 28. Taraflar Konferansı (COP28) öncesinde, ülkelerin iklim değişikliğiyle uğraş kapsamında sunduğu ulusal katkı beyanlarını incelediği Sentez Raporu 2023’ü yayımladı.
Raporda, Paris Mutabakatı’na taraf olan 195 ülkenin ulusal katkı beyanı incelenirken, bu beyanlar ortasında 25 Eylül’e kadar yeni sunulmuş yahut güncellenmiş 20 beyan da yer aldı.
Rapora nazaran, ulusal katkı beyanlarında birtakım ülkelerin iklim değişikliğiyle uğraş uğraşlarında artış görülse de global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak gayesiyle sera gazı emisyonlarını düşürmek ve iklim değişikliğinin en makus tesirlerinden kurtulmak için daha fazla aksiyona muhtaçlık duyuluyor.
Bilim insanları iklim gayeleri için global sera gazı emisyonlarının 2030’a kadar 2019’daki düzeylerine nazaran yüzde 43 azaltılması gerektiğini tespit ederken, mevcut ulusal katkı beyanlarındaki siyasetlerle emisyonların 2030 prestijiyle yüzde 9 artacağı öngörülüyor.
UNFCCC’nin birebir anda açıkladığı bir başka emisyon raporuna nazaran ise global iktisadın yüzde 87’sini oluşturan ülkelerin uzun vadeli ve net sıfır emisyon maksatları bulunurken, bu ülkelerin uzun vadeli stratejilerini tam olarak uygulamaları durumunda emisyonlarının 2050’da 2019’daki düzeyine nazaran yüzde 63 daha düşük olacağı hesaplanıyor.
Ancak, uzun vadeli net sıfır emisyon stratejilerinin meçhullüğü ve planların geleceğe ertelenmesi, bu kapsamdaki amaçları riske atıyor.
BM Genel Sekreteri Antoino Guterres, rapora ait yaptığı yazılı açıklamada, “Dünya iklim krizini denetim altına almakta başarısız oluyor. Raporun da gösterdiği üzere, iklim değişikliğiyle gayret gayretleri geçen yıl durma noktasına geldi. Ulusal planlara nazaran, global sera gazı emisyonlarının 2030’a kadar 2010 düzeyine nazaran yüzde 9 artacağı öngörülüyor. Halbuki ki bilim net; global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlama gayesine ulaşmak için emisyonların 2030 prestijiyle 2010 düzeyine nazaran yaklaşık yüzde 45 düşürülmesi gerekli.” değerlendirmesinde bulundu.
İklim krizinin her zamankinden daha tehditkar hale geldiğini tabir eden Guterres, “adım adım” ilerlemenin kâfi olmayacağını ve bilhassa gelişmiş ülkelerin net sıfır emisyon planlarını 2040’a, gelişmekte olan ülkelerin ise 2050’ye çekmesi için davette bulundu.
UNFCCC İcra Yöneticisi Simon Stiell ise hükümetlerin iklim kriziyle uğraşta “bebek adımlarıyla” ilerlediğini kaydetti.
Hükümetlerin bu siyasetleri yanlışsız rotaya koymak için COP28’de büyük adımlar atması gerektiğinin altını çizen Stiell, “Bu da COP28’in bir dönüm noktası olması gerektiği manasına geliyor. Hükümetler yalnızca daha güçlü iklim siyasetlerinde değil, birebir vakitte bu siyasetleri tam olarak nasıl uygulayacakları konusunda da mutabakatlı.” ihtarında bulundu.
COP28 Lideri Sultan Al Jaber ise artık ertelenecek vakit kalmadığını belirterek, hükümetleri hemen harekete geçmeye çağırdı.
