Türk Lisan Kurumu’nca yapılan tanıma nazaran, “etkin” sözü; hareketli, işleyen, çalışan, tesirli, aktif, faal, dinamik, fiilde bulunan, aktiflik gösteren; “pişmanlık” sözü; pişman olma durumu, nedamet; ‘‘pişman kelimesi’’ ise, yaptığı bir işin yahut davranışın olumsuz sonucunu görerek üzülme, nadim olma olarak açıklanmaktadır.
Bu açıklamalardan hareketle “etkin pişmanlık” kavramı; kişinin yaptığı makûs bir işten, işlediği güzel karşılanmayan bir fiilinden ötürü hiçbir zorlama ve baskı olmaksızın bizatihi nedamet duyması, pişman olması ve bu pişmanlığını iç aleminde koruma etmekle iktifa etmemesi, dışa vurması, dış aleme kimi hareketleriyle yansıtması olarak tanım edilebilir.
ETKİN PİŞMANLIK HUSUSUNUN AYRINTILARI
5237 sayılı TCK’nın 168. unsuruyla mala karşı işlenen kimi kabahatler tamamlandıktan ve lakin karar verilmeden önce failin pişmanlık göstererek mağdurun ziyanını gidermesi durumu, aktif pişmanlık olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemenin sebebi, mağdurun kabahat nedeniyle uğramış olduğu zararın giderilmesidir. Kanun koyucu failin cezalandırılmasını mağdur açısından ziyanını giderici bir tesir doğurmaması nedeniyle ceza ile toplumda oluşan düzensizliğin giderilmesinin yanı sıra birebir vakitte mağdurun kaybının da ortadan kaldırılması durumunu teşvik etmeye çalışmıştır. Kabahat tamamlandıktan sonra, kişi pişmanlık gösterebilir. Hatadan dönüş imkanı bulunmamaktadır.
Ancak, cürüm tamamlandıktan sonra failin pişmanlık göstererek gerçekleştirilenhaksızlığın sonuçlarının mümkün olduğunca giderilmesi m ümkündür. İşte bu nedenle, hususta sayılan birtakım hatalar için aktif pişmanlık kararlarına yer verilmiştir.
