“Zeytin Ülkesi Balıkesir” ve “Ekmek Kenti Balıkesir” kitapları, Balıkesir Büyükşehir Belediye Lideri Yücel Yılmaz’ın gastronomik kültürel bedellerini kayıt altına alarak geleceğe taşıma vizyonu ve dayanağıyla, Sevinç Aksoy Biber ve Berrin Bal Onur tarafından yazıldı.
2020-2023 yılları ortasında yazılan kitapların maksadı kadim besinler zeytin ve ekmeğin, peynirde olduğu üzere Balıkesir’deki varlığına ışık tutarak, geleceğe transferinin sağlanması ve memleketler arası kıymete dönüşmesi için öncü çalışmalara ilham olması. Müsabaka kapsamında Food Şenlik Besin Sempozyumu’nda Türkiye’nin güçlü mutfak kültürünü ve kadim besinlerinin Balıkesir üzerinden anlatılacağı sunum müellifler tarafından yapılacak. Dereceye giren kitaplar için, ödül merasimi 27-29 Kasım tarihlerinde Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da gerçekleştirilecek.
GOURMAND ÖDÜLLERİ
1995 yılından bu yana düzenlenen “Gourmand Ödülleri”, 205 ülkenin katıldığı, yemek kültürüne yönelik tek milletlerarası yarış. Her yıl dünyanın en uygun kitaplarının seçildiği Gourmand Mükafatları, gastronomi müelliflerini, şefleri, yemek kültürü uzmanlarını, öncü kurum, kuruluş ve yayıncıları bir ortaya getiren dünyanın en değerli gastronomi etkinliklerinden biri. Her yıl dünyanın farklı bir ülkesinde gerçekleşen milletlerarası aktiflik bu yıl 27-29 Kasım tarihlerinde Riyad’da Suudi Bayram Yemekleri Şenliği kapsamında düzenleniyor. Şenlik kapsamında gerçekleşecek sunumlarda Balıkesir kentteki kadim besinler üzerinden Anadolu yemek kültürünü paylaşacak.
“50 PEYNİRLİ KENT BALIKESİR”
Balıkesir’in yöresel ve klasik peynirlerinin kayıt altına alındığı “50 Peynirli Kent Balıkesir” kitabı memleketler arası kitap müsabakası Gourmand Cookbook Award 2019’da peynir ve süt eserleri kategorisinde dünyanın en başarılı kitabı seçildi. Balıkesir’in esaslı peynir ve kültürel çeşitliliğini kayıt altına alma maksadıyla, iki yıl süren seyahat, araştırma inceleme ile hazırlanan “50 Peynirli Kent Balıkesir” müsabakada Almanya, İsviçre, Kanada, Fransa üzere ülkelerin içinde yer aldığı 12 finalist ortasından birinciliğe ulaştı.
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi dayanağı, muharrirler Berrin Bal Onur ve Sevinç Aksoy Biber’in araştırma, seyahat, inceleme çalışmaları gerçekleştirilen “50 Peynirli Kent Balıkesir” kentin süt eserlerindeki kültür ve geleneklerini, esaslı geçmişini, peynir zenginliğini kayıt altına almak ve gelecek jenerasyonlara aktarmak emeliyle yazıldı. “50 Peynirli Kent Balıkesir” kitabı ile özgün kaynaklara dayalı bilimsel temelli bir çalışma ortaya konuldu. Çalışmalar sırasında sayısı 50’yi bulan peynirle birlikte pek çok yerel-geleneksel eser tespit edildi, bu keşif ve tespitler tarih, coğrafya, insan birlikteliğinin ortaya çıkardığı kültürel dokularla birlikte, yüzlerce yazılı ve kelamlı kaynak, 250’den fazla görselle desteklenerek aktarıldı. Kitabın İngilizce baskısı da yapıldı.
“ZEYTİN ÜLKESİ BALIKESİR” KİTABI
2019-2021 yıllarını kapsayan saha çalışması ile tamamlanan kitap, zeytinin bölgedeki mevcut durumu, Balıkesir için bedelini, potansiyelini, kültürel birikimini kayıt altına almak maksadıyla yazıldı. Küçük aile üreticilerinden kooperatiflere, zeytin işletmelerinden makine üreticisine, tayfasından kahyasına, tadım uzmanından laboratuvarlarına, zeytinin değip dokunduğu ahşap atölyelerinden sabunhanelere, pirina fabrikalarından müzelere, satış noktalarından restoranlara uzanan tüm paha zincirinde yüzlerce görüşme yapılarak, Balıkesir’in gerisinde gizli tuttuğu zeytin dünyası kitabın sayfalarına yansıdı. Yazılı ve kelamlı 300’den fazla kaynakla desteklenen kitaba pek çok şair, muharrir, pahalı akademisyen katkı sağladı. Zeytinle ilgili yapılmış bilimsel çalışmalardan, birbirinden değerli kitaplardan edinilen bilgiler, uzman ve saha görüşmeleriyle birleştirilip geçmiş, bugün ve geleceği yansıtacak bir kitap içeriğine ulaşıldı. Kitap, İngilizce baskısıyla milletlerarası platformlarda da yerini almak üzere, 2022 yılında basımı tamamlandı.
“EKMEK KENTİ BALIKESİR” KİTABI
Buğdayın anavatanı kimliği ile üzerinde yaşayan halkların bilgelikle ekmeğin sırlarına hakim olduğu, binbir çeşit lezzetin yuvası olmuş, geçmişten bugüne besinin geleceğine de taraf veren Anadolu ekmeklerinin Balıkesir kenti üzerinden anlatıldığı kitap, 2020-2022 yıllarını kapsayan saha çalışması ile tamamlandı. Ekmeğin bölgedeki mevcut durumuna bakarak, Balıkesir için pahasını, potansiyelini, kültürel birikimini kayıt altına alma emeliyle hazırlanan kitap 2023 yılında basıldı.
Ekmekle ilgili yapılmış bilimsel çalışmalardan, birbirinden değerli kitaplardan edinilen bilgiler, uzman ve saha görüşmeleriyle birleştirilerek, geçmiş, bugün ve geleceği yansıtacak bir içerikte hazırlandı. Balıkesirli aileler ve mahallî fırınlar aracılığıyla 20 ilçesinde yaşayan farklı halkların sürdürdükleri klasik ekmek reçetelerine yer verilen kitapta, 62 ekmek toplam 172 reçete kayıt altına alındı.
Hayatta kalmanın sırrını saklayan ekşi mayaları, değirmenleri, atalık tohumlarıyla, toprağın insanoğlu ile münasebetinin en kıymetli anlatıcısı ekmek Balıkesir’in özgün reçetelerinde kitabın sayfalarında ihtişamını muhafazaya devam edecek.
