Sudan’daki krizin görüşülmesi hedefiyle Cibuti’de düzenlenen harikulâde IGAD Doruğu, sonuç bildirisiyle sona erdi.
Bildiride, Sudan Egemenlik Kurulu Lideri ve Ordu Kumandanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ın, şartsız ateşkes ve çatışmanın siyasi diyalog yoluyla çözülmesi konusundaki kararlılığına ait kesin teminatını bildirdiği ve IGAD’ın HDK Kumandanı Muhammed Hamdan Dagalu ile birebir görüşme yapması teklifini kabul ettiği aktarıldı.
IGAD yöneticilerinin, HDK Kumandanı Dagalu ile telefon görüşmesi gerçekleştirdikleri bilgisi paylaşılan bildiride, Dagalu’nun IGAD’ın, şartsız ateşkes davetini, çatışmanın siyasi diyalog yoluyla çözülmesi ve Burhan ile kişisel görüşmeler yapılması tarafındaki tekliflerini kabul ettiği belirtildi.
Bildiride, devam eden çatışmanın başta bayanlar ve çocuklar olmak üzere sivillerin hayatlarının ve refahının yanı sıra Sudan’da ve genel olarak bölgedeki güvenlik ve insani durum üzerinde yarattığı zararın gibisi görülmemiş olduğuna işaret edilerek, taraflara, çatışmaların derhal ve şartsız olarak durdurulması ve insani yardımların ulaştırılması davetinde bulunuldu.
Sudan’daki çatışmaya dış devlet ve devlet dışı aktörlerin haksız müdahalelerinin kınandığı bildiride, çatışma taraflarına yardım eden bu aktörlerin her iki tarafa da savaş gereçleri tedarik etmekten kaçınmaları istendi.
Sudan’da barışın tekrar tesisine yönelik tüm teşebbüslerin IGAD ve Afrika Birliği önderliğinde birleştirilmesi öngörülen bildiride, şu sözlere yer verildi:
“IGAD toplantısında, Sudan’daki mevcut krize askeri bir tahlilin olamayacağı ve barışçıl, istikrarlı, birlik ve demokratik bir Sudan’a giden yolun diyalog ve müzakere olduğu gerçeği dikkate alınarak, çeşitli ulusal, bölgesel ve milletlerarası gayretlerin IGAD ve Afrika Birliği himayesinde Afrika merkezli arabuluculuk süreci yürütme konusunda mutabık kalındı.”
Bildiride, “Sudan’daki arabuluculuk çalışmalarını üstlenmek için IGAD başkanları tarafından aday gösterilerek IGAD Sudan Özel Temsilcisi atanması için aday yahut adaylar mümkün olan en kısa müddette IGAD Bakanlar Kurulu’na sunulacak.” sözleri kullanıldı.
SUDAN İÇ SAVAŞI
Sudan ordusu, paralel bir ordu üzere davranması nedeniyle tehdit olarak gördüğü HDK’nin askeri ve güvenlik ıslahatı kapsamında 2 yıl içinde büsbütün orduya entegresini istemişti.
HDK ise sivil hükümetin akabinde yaklaşık 10 yıla yayılan bir süreçte bunu kabul edebileceğini açıklamasıyla başlayan kelam savaşı ve gerginlik, 15 Nisan sabahı taraflar ortasında başşehir Hartum ve çeşitli kentlerde silahlı çatışmaya dönüşmüştü.
HDK, 15 Nisan’da patlak veren iç savaş öncesinde sisteme entegrasyonu şimdi tamamlanmamış askeri bir güçtü. Sudan hükümeti, milletlerarası topluma HDK’yi “terörist grup” olarak kabul etmesi davetinde bulunmuştu.
Sudan’da taraflar, başşehir Hartum’un yanı sıra ülkenin batı ve güneybatısındaki 9 eyalette ağır silahlarla çatışmayı sürdürüyor.
BM’ye nazaran, çatışmalar sonucu 12 binden fazla kişinin öldüğü, 33 binden fazla kişinin yaralandığı Sudan’da, nüfusun yaklaşık yarısına denk gelen 25 milyon kişi insani yardıma muhtaç hale geldi.
Sudan’da yaklaşık 6,8 milyon kişi ülke içinde yerinden edildi yahut komşu ülkelerde güvenlik arayışıyla meskenlerinden kaçtı.
