Türkiye 1. Futbol Ligi, son yıllardaki ismiyle Muhteşem Lig’de geride kalan dönemlerde pek çok farklı olay yaşandı.
21 Şubat 1959’da oynanan İzmirspor-Beykoz maçıyla başlayan Türkiye 1. Futbol Ligi, 2001-2002 döneminden bu yana Üstün Lig ismi altında düzenleniyor.
Ligde 1979-1980 döneminde Trabzonspor 12 galibiyet elde ederek şampiyonluğa ulaştı, 1989-1990’da ise Malatyaspor tıpkı sayıda galibiyet almasına rağmen ligden düşen 5. kadro olmaktan kurtulamadı.
EN ÇEKİŞMELİ SEZON
En çekişmeli dönem Lig geçmişinde puantaj olarak en çekişmeli dönem 1980-1981 oldu.
Takımların galibiyet sayıları birbirlerine o kadar yakın oldu ki ligi ikinci sırada tamamlayan Adanaspor 34 puan toplarken, düşen Rizespor’un ise 29 puanı vardı. Beşiktaş ve Galatasaray, ligi eksi averajla tamamladı
Lig tarihine damgasını vuran “Üç büyükler” içinde Beşiktaş ve Galatasaray, ligi eksi averajla tamamlayan ekipler olarak kayıtlara geçti.
EKSİ AVERAJLA LİGİ BİTİREN KADRO
Beşiktaş, 1975-1976 döneminde ligi 11. sırada tamamlarken, 25 gol atıp kalesinde 32 gol gördü. Böylelikle eksi 7 gol averajıyla “Üç büyükler” ortasında ligi eksi averajla tamamlayan birinci grup oldu.
Galatasaray ise iki defa ligi eksi averajla bitirdi. Sarı-kırmızılı grup, 2010-2011’de 8. tamamladığı ligde 41 gol atıp, 46 gol yedi, eksi 5 averajla dönemi kapattı. Galatasaray, 2021-2022’de de 13. olduğu ligde 51 gol atıp, kalesinde 53 gol gördü ve eksi 2 averajla dönemi tamamladı.
Bu ortada, “Üç büyükler”in öteki üyesi Fenerbahçe ise 1990-1991 ve 2018-2019 dönemlerinde ligi sıfır averajla kapattı. Sarı-lacivertli grup 1990-1991 döneminde 53 gol atıp 53 gol yerken, 2018-2019’da ise 44 kere ağları havalandırdı, kalesinde ise birebir sayıda gol gördü.
FENER KÜME DÜŞÜYORDU
Fenerbahçe averajla ligde kaldı Lig tarihinde 19 sefer şampiyon olan Fenerbahçe, 1980-1981 döneminde küme düşmekten gol averajıyla kurtuldu. Rizespor’un 29 puanla ligden düştüğü dönemde, Fenerbahçe; Altay, Adana Demirspor ve Boluspor ile birebir puanı toplayarak, gol averajıyla ligde kaldı.
HAKEM GOL ATTI
Hakemden gol Üstün Lig tarihinin en değişik notlarından birisi, hakemin attığı gol olarak tarih yapraklarında yerini aldı. 1986-1987 döneminin 5. haftasında, 21 Eylül 1986’da MKE Ankaragücü ile Beşiktaş ortasında Ankara Cebeci İnönü Stadı’ndaki karşılaşmayı izleyenler dünya futbol tarihinde eşine çok nadir rastlanan bir gole şahit oldu. Müsabakanın 83. dakikasında gelişen başşehir atağında Kemal Yıldırım’ın ceza alanı içi sağ çaprazından attığı ve yandan auta gitmekte olan şutta, top kale alanının solundaki hakem Ahmet Akçay’a çarparak istikamet değiştirdi ve filelere gitti. MKE Ankaragücü bu golle karşılaşmayı 1-0 kazanırken, spor kamuoyu uzun mühlet bu konumu konuştu.
EN AÇIK ORTAYLA LİGİ BİTİREN TAKIM
Galatasaray açık orta Lig tarihinde en fazla puan farkıyla şampiyonluğa ulaşan kadro Galatasaray oldu. Sarı-kırmızılı grup 1987-1988 döneminde 90 puanla memnun sona ulaştı, ikinci sıradaki Beşiktaş 78 puanda kaldı. Ortadaki 12 puanlık fark, şimdiye dek şampiyonla ikinci ortasındaki en fazla puan farkı olarak tarihe geçti. Averajla gülenler ve üzülenler
Ligin geride kalan 64 döneminde şampiyonlar 5 defa gol averajıyla belirli oldu, düşen kadrolar da 9 kere yeniden gol averajıyla ortaya çıktı.
1984-1985 döneminde Fenerbahçe ile Beşiktaş ligi 50’şer puanla tamamlarken, gol averajı daha güzel olan sarı-lacivertli takım şampiyonluğa ulaştı.1985-1986 döneminde Beşiktaş, 56 puanla Galatasaray’ın gol averajıyla önünde ligi en önde tamamladı.
1992-1993 döneminde da Galatasaray, bu sefer Beşiktaş’ı 66 puan ve averajla geçmeyi başardı ve şampiyonluğu kucakladı.
2010-2011 döneminde ise Fenerbahçe ile Trabzonspor ligi 82’şer puanla tamamladı. Uygulamada olan ikili averaja nazaran, rakibine üstünlük kuran sarı-lacivertli ekip şampiyonluğa ulaştı.
2020-2021 döneminde da ligi 84’er puanla kapatan Beşiktaş ile Galatasaray’ın dönem içinde birbirleriyle oynadığı maçlarda aldığı skorlar eşit olduğu için gol averajıyla rakibini geride bırakan Beşiktaş ligi birinci sırada tamamladı.
Bu ortada, averajla yaşanan şampiyonluklardan birinci 3’ünde genel gol averajı, son ikisinde ise kadroların dönem içinde kendi ortalarında oynadığı maçlarda aldığı sonuçlara nazaran sıralama belirli oldu.
GOL AVERAJLARIYLA KURTULAN KADROLAR
Lig tarihinde ayrıyeten 9 sefer de ligden düşen ekipler gol averajıyla belirlendi. Beşiktaş’ın kabus dönemi Beşiktaş, 2003-2004 dönemindeki enteresan performans grafiğiyle sevenlerine adeta kabus yaşattı.
Sezonun ikinci yarısına en yakın takipçisi Fenerbahçe’nin 8 puan önünde namağlup başkan başlayan Beşiktaş, ikinci yarıdaki inanılmaz düşüşüyle dönemi şampiyon bitiren rakibinin tam 14 puan gerisinde, üçüncü sırada kaldı. 17 maçlık ikinci yarıda tam 8 mağlubiyet alan siyah-beyazlılar, böylelikle lig tarihinde iki devre ortasında en büyük düşüşü gerçekleştiren şampiyon adayı ekip olarak kayıtlara geçti.
NÖBETÇİ GOLCÜ GOL HÜKÜMDARI OLDU
“Nöbetçi golcü” Semih, gol hükümdarı oldu. Muhteşem Lig’in 2007-2008 dönemindeki gol hükümdarı Fenerbahçeli Semih Şentürk, bu unvanı enteresan biçimde eline geçirdi. Dönemi 17 golle tamamlayarak, mesleğinde birinci sefer bu unvanı alan Semih, birçok maçta oyuna sonradan girmesine karşın attığı kritik gollerle kadrosuna büyük katkı yaptı ve ismi “nöbetçi golcü”ye çıktı.Semih, ismi geçen dönemde ligde çeşitli vakit dilimleri içinde toplam 27 maçta forma giydi. Bunlardan yalnızca 17’sinde birinci 11’de alana çıkan Semih, toplam 17 gol attı.
YANLIŞ ANONS SKANDALI
Süper Lig’de 2009-2010 döneminde o zamanki ismiyle Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı’nda anons skandalı yaşandı. Ligin 34. ve son haftasına en yakın takipçisi Bursaspor’un 1 puan önünde önder giren ve son hafta meskeninde ağırladığı Trabzonspor’u yenmesi durumunda şampiyonluğunu ilan edecek Fenerbahçe, dramatik bir sonla sevenlerini adeta kahretti.
Trabzonspor ile 1-1 berabere kalan Fenerbahçe, Bursaspor’un konutunda Beşiktaş’ı 2-1 yenmesiyle şampiyonluğu, tarihinde birinci sefer bu muvaffakiyete ulaşan Bursaspor’a kaptırdı. Lakin Kadıköy’deki maçta son anlar oynanırken, Bursaspor-Beşiktaş müsabakasının 2-2 berabere bittiği ve Fenerbahçe’nin bu sonuçla şampiyon olduğu biçiminde statta yapılan dahili anons, tam manasıyla bir skandala neden oldu.
Bu yanılgılı anons üzerine tribünlerdeki birden fazla Fenerbahçeli taraftar üzere saha içindeki birtakım Fenerbahçeli futbolcular da sevinç gösterisinde bulunurken, gerçek kısa mühlet sonra anlaşıldı ve kısa müddetli sevinç, yerini hüzne bıraktı. Skandala yol açan anonsu yapan kulüp vazifelisi maçın ertesinde gözaltına alınırken, daha sonra savcılık tarafından özgür bırakıldı.
FENER 2 KERE SON HAFTA YIKILDI
Fenerbahçe 2 sefer son hafta yıkıldı. Lig tarihinde dönemin son haftasına puan cetvelinde önder girip de şampiyon olamayan tek grup Fenerbahçe olarak kayıtlarda yer alıyor. Sarı-lacivertli kadro, 34. ve son haftalarda 2005-2006 döneminde Denizlispor ile berabere kalarak Galatasaray’a, 2009-2010 döneminde ise Trabzonspor ile berabere kalarak Bursaspor’a şampiyonlukları kaptırdı.
TRABZON AVANTAJLA KAÇIRDI
Trabzonspor şampiyonluğu avucunun içinden kaçırdı. Ligde uzun müddettir şampiyonluğa hasret kalan Trabzonspor, 2010-2011’de memnun sona çok yaklaşmasına karşın averajla bu hasretini yeniden dindiremedi. Dönemin birinci yarısını en yakın takipçisi Bursaspor’un 5, üçüncü sıradaki Fenerbahçe’nin tam 9 puan önünde önder kapatan bordo-mavili takım, ikinci yarıda Fenerbahçe’nin 17 maçta 16 galibiyet, 1 beraberlikle gelen serisi sonrası şampiyonluğu ikili gol averajıyla sarı-lacivertli gruba kaptırdı.
FUTBOLCU HAKEME KIRMIZI KART GÖSTERDİ
Trabzonsporlu futbolcu Salih Dursun, maçın hakemine kırmızı kart göstererek lig tarihinin en farklı olaylarından birisine imza attı.2015-2016 döneminin 22. haftasında, 21 Şubat 2016 tarihinde Türk Telekom Stadı’nda oynanan Galatasaray-Trabzonspor (2-1) karşılaşmasının 86. dakikasında futbol alanlarından eşine seçkin rastlanan bir olay yaşandı. Maçın hakemi Deniz Ateş Bitnel, bordo-mavili futbolcu Luis Cavanda’ya, sebebiyet verdiği penaltının akabinde sert itirazı sonucu kırmızı kart gösterdi. Karara büyük reaksiyon gösteren Trabzonsporlu futbolcular hakeme ağır itirazlarda bulundu. Bu sırada Salih Dursun, Cavanda’ya kırmızı kart çıkaran Bitnel’in kartını elinden alarak, hakeme gösterdi. Salih Dursun da bu hareketinin akabinde kırmızı kartla oyun dışından kaldı. Trabzonspor, dünya gündemine giren bu tarihi karşılaşmayı 7 kişi tamamladı.
