Marmara Denizi’nde son 1 ayda irili ufaklı bir çok sarsıntı meydana geldi. Bu sarsıntılar, muhtemel İstanbul sarsıntısını akıllara getirdi.
Peki bu sarsıntılar beklenen büyük zelzelenin ayak sesleri mi?
Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür katıldığı bir televizyon programında merak edilen sorulara cevap vererek ikazlarda bulundu.
Tunceli ve Elazığ’daki sarsıntı tehlikesine dikkat çeken Prof. Dr. Naci Görür, “Büyük bir ihtimalle o bölgede dumanlı fayı var. Dumanlı fayı Gümüşhane’nin çabucak yakınından gelir.” dedi.
Gemlik ile ilgili ikazını bir defa tekrarlayan Görür, “Gemlik kesinlikle taşınmalıdır. Gemlik, Geyve, İznik Kuzey Anadolu fayının Güney fayı üzerinde tam oturuyor ve oturduğu yer de deniz kumuyla dolu. Kurtulma bahtı yok.” açıklamasında bulundu.
Naci Görür, programdaki konuşmasında öne çıkanlar ise şu formda:
“Çınarcık çukurluğu içerisinde meydana geldi. 1999 zelzelesi körfezin Çınarlık çukurluğuna açıldığı yerde durdu. Onun için Marmara büyük bir çoğunluğuyla sarsıntıya hamile hale geldi. Biz AB’nin, Deniz Kuvvetlerinin, TÜBİTAK’ın dayanağıyla Marmara’da bir elin parmağından az, Namık Çağatay, Celal Şengör’ün de içinde olduğu benim başkanlığımdaki takımla bu çalışmaları yaptık. Ve Marmara’da 2 fayın kilitli olduğu ve sarsıntı üretme durumunda gerilim biriktirdiğini saptadık.”
MARMARA’DA KAÇ TANE FAY VAR?
“Çınarcık’ta adalar fayı var, Kuzeybatı-Güneydoğu uzanımlı olan, sarsıntı beklediğimiz faylardan biri. Bir de Çınarcık çukurluğunun güneyinde olağan faylar var. 8-10 tane bir demet halinde. Onlar sarsıntı üretirse en fazla 6’ya çıkabilirler. İşte o günkü sarsıntı onlar üzerinde oldu. O yüzden ben asıl beklediğimiz değil telaş etmemek lazım dedim.”
ANADOLU HER YIL 1-2 CM YUNANİSTAN’A GİDİYOR
“Marmara Denizi tansiyon altında, tansiyon nedir dediğiniz vakit, tansiyon ünite alana düşen kuvvetin ölçüsü demektir yahut halk lisanıyla konuşursak fayların zelzele üretmek için kayaları parçalama gücü demektir. Bizim Anadolu her yıl 1-2 cm o denizin altındaki fay boyunca Yunanistan’a gidiyor.
Deprem yapan faylar gücün yüzde 100’ünü boşaltmazlar. Bu gücün bir kısmı termal, elastik, dalga, kinematik güç olarak boşalır, bir kısmını da fay etrafa yahut kırılmamış yerlerine transfer eder.”
“BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLA OLABİLİR”
Orada küçük zelzeleler üretirse, o yandaki sağındaki solundaki küçük fayları belli ölçüde yükleyebilir. Şayet rastgele bir yarar gereğince gerilim birikmiş ekstra bir güce gereksinim duyuyorsa yani mazerete bakıyorsa onu kırıp zelzele oluşturabilir. Yani bardağı taşıran son damla olabilir.”
İSTANBUL’DA RİSK YOK DİYEN UZMANLAR
“Bir sefer onu diyenler bilim adamı değil. Titre taşımak sizi bilim adamı olduğunuz göstermez. Bilim adamı araştırma yapan, araştırma sonucu bilgiler toplayan, o dataları laboratuvarda tahlil eden, yorumlayan ve milletlerarası kamuoyunun bilgisine sunan ve yayınlayan insandır bilim adamı. Hiç yayın yapmayan adam bilim adamı değildir.”
“BU BÜYÜK BİR VEBAL”
“İstanbul’da zelzele olmayacak demek büyük bir vebalin altına girmektir. Milyonlarca insanın can güvenliği noktasında bu kadar sorumsuz bu kadar bilgiye dayanmadan beyanat vermek yarın zelzele olduğunda ölecek binlerce insanın günahını yüklenmek demektir.”
ELAZIĞ RİSK ALTINDA
“Elazığ her gittiğimiz yerde alkışladı beni, bir kulaktan girdi başkasından çıktı sonuç prestijiyle anlatamadık zelzele geldi vurdu. Şu anda Elazığ’ın 3’te 2’si haşat. Kendi memleketime bile anlatamıyorum bunu.”
“TUNCELİ’YE DİKKAT EDİN”
“Büyük bir ihtimalle o bölgede dumanlı fayı var. Dumanlı fayı Gümüşhane’nin çabucak yakınından gelir, Kuzey Anadolu fayına birleşir. O fay Erzincan’ın biraz batısında Kuzey Anadolu fayıyla birleşir. Erzincan ile Bingöl ortasında Yedisu fayı vardır. Sarsıntı olan faya görece olarak yakın. O Yedisu fayı en son sarsıntısı 1784’te üretmiştir ve zelzele tekerrür dönemi da dolmuştur. 7’nin üzerinde bir sarsıntı. Onun için ben birkaç gün evvel Tunceli’ye dikkat edin, Tunceli’yi zelzeleye hazırlayın, Pülümür’ü sarsıntıya hazırlayın. Bunlar sahiden tehdit altında.”
“GEMLİK TAŞINMALI”
“Gemlik kesinlikle taşınmalıdır. Gemlik, Geyve, İznik Kuzey Anadolu fayının Güney fayı üzerinde tam oturuyor ve oturduğu yer de deniz kumuyla dolu. Kurtulma talihi yok.”
