Fatih’in Sarıgüzel semtinde 20 Aralık 1873’te dünyaya gelen Ersoy’un babası Fatih Medresesi müderrislerinden Osmanlı’nın Arnavutluk bölgesinin İpek kazasından gelip İstanbul’a yerleşen İpekli Mehmet Tahir Efendi, annesi ise aslen Buharalı olan Emine Şerife Hanım’dı.
İlk şiiri 19 yaşında yayımlandı
Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi’ni birincilikle tamamlayan Mehmet Akif Ersoy, Orman ve Ma’adin ve Zira’at Nezareti fen heyetinin, baytarlık işlerine bakan beşinci şubesine müfettiş muavini olarak atandı.
Tophane-i Amire veznedarı Mehmet Emin Bey’in kızı İsmet Hanım ile 1894’te evlenen Mehmet Akif’in Cemile, Feride, Suad, İbrahim Naim, Emin ve Tahir isimlerinde 6 çocuğu dünyaya geldi.
İlk şiiri Destur’u 19 yaşındayken yazan usta edebiyatçının 1893 ve 1894’te Hazine-i Fünun Mecmuası’nda gazelleri, 1895’te de Mektep Mecmuası’nda Kur’an ve Hitab isimli şiiri yayımlandı.
Mehmet Akif Ersoy, “Sa’di” mahlası ile 1900’lü yılların başına kadar gazetelere ve mecmualara şiirler gönderdi.
2. Meşrutiyet’in ilanından sonra Sırat-ı Müstakim mecmuasının başyazarı olan ulusal şair, 24 Kasım 1908’de ortalarında Ahmet Mithat Efendi, Namık Kemalzade Ali Ekrem ve Tevfik Fikret üzere periyodunun öne çıkan isimlerinin de yer aldığı Darülfünun Edebiyat Şubesi birinci sene “Edebiyat-ı Osmaniye” muallimliğine tayin edildi.
Ersoy’un mecmuada yayımlanan şiirlerinin yer aldığı Birinci Safahat, 1911’in nisan ayında basıldı. Mecmua, Ersoy’un, periyodun Harbiye Nazırı Mahmud Şevket Paşa’yı yerdiği gerekçesiyle örfi idarece kapatıldı.
Şiirlerini “Safahat”ta topladı
Şiirlerini 7 kitap halinde “Safahat” isimli yapıtında toplayan Ersoy, 1911’de yazdığı birinci kısımda Osmanlı toplumunun meşrutiyet devrini, 1912’de yazdığı “Süleymaniye Kürsüsünde” Osmanlı aydınlarını kaleme aldı. Ulusal şair, “Halkın Sesleri” isimli üçüncü kısmı 1913’te yazarken, “Fatih Kürsüsünde” isimli yapıtını ise 1914’te kaleme aldı.
I. Dünya Savaşı hakkında görüşlerini 1917’de yazdığı “Hatıralar” yapıtında işleyen Ersoy, 1924’te “Asım”ı, 1933’te ise 7. kısım olan “Gölgeler”i okuyucuyla buluşturdu.
Milli şair, Türk milletinin hürriyet gayreti için yazdığı “İstiklal Marşı”nı “Safahat” yapıtına koymadı.
“Kur’an’dan Ayet ve Hadisler” ile “Mehmet Akif Ersoy’un Makaleleri” isimli çalışmaları ise vefatının akabinde okunabildi.
Arabistan’a 1917’de vazifeli olarak giden Mehmet Akif, 1918’de İstanbul’da kurulan Darul-Hikmet-i İslamiye Cemiyeti’nde başkatip olarak çalışmaya başladı. “Asım’ın Nesli”ne Eylül 1919’da başlayan Ersoy, 1924’e kadar şiir yazmaya devam etti.
Vatan çabası için Anadolu’ya gitti
Milli gayrete takviyesini artırmak için Anadolu’ya giden şair, Ankara’ya müsaadesiz gittiği gerekçesiyle Darul-Hikmet-i İslamiye Cemiyeti’ndeki misyonundan azledildi.
Ankara’ya giden Mehmet Akif Ersoy, Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle 5 Haziran 1920’de Burdur milletvekili seçildi.
İstiklal gayretinde Anadolu’da tesirli olan Akif’in, Kastamonu’daki Nasrullah Camii’nde verdiği vaazı basılarak öteki vilayetlere ve cephelere dağıtıldı.
Mehmet Akif Ersoy, 48 yaşında Taceddin Dergahı’na yerleşti ve İstiklal Marşı’nı burada yazdı. 500 lira ödüllü İstiklal Marşı müsabakasına katılmayan ulusal şair, Ulusal Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Beyin ricası ve arkadaşı Hasan Basri Beyin teşvikiyle yazmaya başladı.
İstiklal Marşı 17 Şubat’ta Sırat-ı Müstakim ve Hakimiyet-i Milliye’de yayımlandı. Bakan Hamdullah Suphi Beyefendi tarafından mecliste okunan İstiklal Marşı, ayakta alkışlandı. İstiklal Marşı 12 Mart 1921’de “Milli Marş” olarak kabul edilirken, Ersoy kendisine ödül olarak takdim edilen 500 lirayı hayır kurumuna bağışladı.
Abbas Halim Paşa’nın davetiyle 1923’te Mısır’a giden Ersoy, Kahire Üniversitesinde Türk Edebiyatı dersleri verdi.
Milli şair, Abbas Halim Paşa’nın vefatından sonra rahatsızlanmasının akabinde 1935’te Lübnan’a gitti. Lübnan’da sıtmaya yakalanan Mehmet Akif 1936’da Antakya’ya geldi.
Sonrasında İstanbul’a dönen istiklal şairi, Abbas Halim Paşa’nın Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’na yerleşti.
Mehmet Akif Ersoy’un vefatı
Nişantaşı’nda tedavi gören Mehmet Akif, 27 Aralık 1936’da Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’ndaki dairede 63 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Mili Şair Mehmet Akif Ersoy’un Edirnekapı Şehitliği’nde bulunan kabri ve Ankara’dayken yaşadığı, sonrasında da müzeye çevrilen Taceddin Dergahı binlerce kişi tarafından ziyaret ediliyor.
Doğum tarihi 20 Aralık, vefat tarihi ise 27 Aralık olan Ersoy, “20-27 Aralık Mehmet Akif Ersoy’u anma Haftası” münasebetiyle da çeşitli etkinliklerle yad ediliyor.
