Cezayir, “Hafıza Dosyası” olarak isimlendirilen Fransız sömürgeciliği devri (1830-1962) evraklarına yönelik çalışma kapsamında Fransa’ya kaçırılan 2 milyon tarihi belgeyi geri alacak.
Cezayir devlet radyosunun haberine nazaran, Cezayir Tarih ve Hafıza Komitesi ile Fransa Tarih ve Hafıza Komitesi sömürge devrine ilişkin 2 milyon evrakın dijital ortama aktarılmış halinin Cezayir’e iade edilmesi konusunda mutabakata vardı.
OSMANLI PERİYODUNDAN KAÇIRILAN ESERLER DE VAR
Anlaşma kapsamında ayrıyeten Fransa’ya kaçırılan Osmanlı devrine ilişkin 5 metretül çapında 29 rulo ve 13 kayıt defteri ile yağmalanan birtakım mülklerin Cezayir’e iade edileceği belirtildi.
Söz konusu mutabakat, Cezayir-Fransa Ortak Tarih ve Hafıza Komitesi tarafından 22 Kasım’da Cezayir’in Konstantin kentinde düzenlenen “arşiv evrakları, bibliyografya, kronoloji ve yağmalanan mülklerin geri alınması” bahisli toplantı sonrasında sağlandı.
Haberde, 19’uncu yüzyıla ilişkin araştırma, basılı ve el yazması kaynaklardan oluşan ortak bir bibliyografyanın tamamlanmasına devam edilmesinin kararlaştırıldığı, mutabakatta kelamı geçen dokümanların Cezayir’e iadesinin ne vakit ve nasıl gerçekleştirileceğine dair ayrıntıya yer verilmedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 1 Kasım’da Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ile yaptığı telefon görüşmesinde, “Hafıza Dosyası” olarak isimlendirilen Cezayir’deki Fransız sömürge devri (1830-1962) belgelerine yönelik çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun, geçen yıl, Cezayir-Fransa Ortak Tarihçiler Komitesinin, ülkesinin Fransız sömürge periyodunun (1830-1962) incelenmesi için görevlendirildiğini açıklamıştı.
BAĞIMSIZLIK GAYRETİ 8 YIL SÜRDÜ
Cezayir, 1 Kasım 1954’te başlayan ve 8 yıl süren bağımsızlık gayretinin akabinde 132 yıllık Fransız sömürgesine son verdi.
Cezayir makamlarına nazaran, Fransız sömürgesi, ülkenin servetinin yağmalanması ve ulusal kimliğinin yok edilmesi teşebbüslerinin yanı sıra ardında 5 milyondan fazla şehit bıraktı.
Fransız sömürgeciliğinin Cezayir’deki cürüm belgesi, iki ülke ortasındaki bağları on yıllardır etkileyen en kıymetli mevzuların başında geliyor.
Cezayir, ilgilerin büsbütün olağanlaşmasını bu sorunun tahliline bağlarken, Fransa sorunu görmezden gelmeye devam ediyor.
