Dünya Sıhhat Örgütü tarafından yayımlanan 2023 Global Tüberküloz Raporu’nda, 92 ülke ve bölgeden datalar yer aldı.
Raporda, 2022’de 7,5 milyon şahsa tüberküloz tanısı konulduğu, bunun, DSÖ’nün 1995’te global olarak tüberkülozu izlemeye başlamasından bu yana kaydedilen en yüksek sayı olduğunun altı çizildi.
Kovid-19 salgını sonrası 2022’de tüberkülozun teşhis ve tedavi hizmetlerinin yaygınlaşmasında dünya genelinde güzelleşme görüldüğü kaydedilen raporda, bu alanda belirlenen yeni maksatlara ulaşmak için hızlandırılmış çalışmalara gereksinim bulunduğu aktarıldı.
Raporda, 2020 ve 2021’de yeni tüberküloz tanısı konan kişi sayısındaki global düşüşün yüzde 60’ından fazlasını Hindistan, Endonezya ve Filipinler’deki hadiselerin azalmasıyla ilişkili olduğu belirtilirken, bu ülkelerde 2022’de artan tüberküloz hadiselerinin 2019 düzeylerinin üzerine çıktığı kaydedildi.
2021’de İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV) taşıyan hastalar da dahil tüberküloza bağlı ölümlerin sayısı 1,4 milyon iken, bu sayının 2022’de 1,3 milyona gerilediğine vurgu yapıldı.
2020-2022 yılları ortasında Kovid-19 nedeniyle tedavilerde yaşanan aksamaların, yarım milyondan daha fazla tüberküloza bağlı vefatla sonuçlandığı ve tüberkülozun HIV’li hastalar için ölümcül tesirinin olduğu belirtildi.
Raporda, tüberküloz teşhis araçları, ilaçları ve aşılarının geliştirilmesinde ilerleme kaydedildiği fakat bunun, bu alandaki genel yatırım seviyesiyle sonlu olduğunun altı çizildi.
2022’DE HALA DÜNYANIN İKİNCİ ÖLÜMCÜL BULAŞICI HASTALIĞI
Tüberkülozla uğraşa yönelik global gayretlerin 2000 yılından bu yana 75 milyonun üzerinde hayat kurtardığı vurgulanan raporda, 2022’de dünyanın ikinci ölümcül bulaşıcı hastalığı olmayı sürdüren tüberkülozla uğraş için daha fazla efora muhtaçlık bulunduğu söz edildi.
Raporda, 2022’deki tüberkülozla gayrette yaşanan kıymetli güzelleşmeye karşın, salgının neden olduğu aksaklıklar ve devam eden çatışmalar nedeniyle 2018’de belirlenen global tüberküloz maksatlarını karşılama konusunda ilerlemenin yetersiz kaldığı aktarıldı.
2015’ten 2022’ye tüberküloza bağlı ölümlerde yüzde 19’luk düşüş kaydedildiği belirtilen raporda, DSÖ’nün 2025’e kadar tüberküloza bağlı yüzde 75 oranında azalma amacının çok gerisinde kalındığı vurgulandı.
Raporda, tüberküloz için yürütülen hizmet ve araştırma için hedeflenen fonun yarısından azının seferber edildiği de kaydedildi.
“TÜBERKÜLOZ ÖYKÜSÜNDE SON KISMI YAZMA FIRSATINA SAHİBİZ”
Raporda görüşlerine yer verilen DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, uzun yıllar geçmiş kuşakların tüberküloz nedeniyle acı çektiği ve öldüğünü hatırlatırken, hastalığın ne olduğunun, sebeplerinin ve nasıl önleneceğinin bilinmediğini kaydetti.
Ghebreyesus, “Bugün atalarımızın lakin hayal edebileceği bilgi ve araçlara sahibiz. Siyasi kararlılığımız var ve insanlık tarihinde hiçbir kuşağın sahip olmadığı bir fırsata sahibiz. Tüberküloz öyküsünde son kısmı yazma fırsatına sahibiz.” tabirlerini kullandı.
