Tarihi Harput Mahallesi’nde bulunan M.Ö. 3000 yıllarından itibaren yerleşime başlanan ve 8. yüzyılda Urartu Krallığı tarafından surlarla çevrelenen Harput Kalesi’nde Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Hoş Sanatlar Kısım Lideri Prof. Dr. İsmail Aytaç başkanlığında yürütülen hafriyat çalışmaları 10 yıldır sürüyor. UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne bulunan kalede, bu müddet zarfı içerisinde birçok tarihi yapı ve 100 binden fazla tarihi eser nesnesi çıkartıldı.
Son olarak 700 yıllık metal atölyesi keşfedilen kalede bulunan 2 bin 500 yıllık su sarnıcı da turizme kazandırılıyor. Demir atölyesinin çabucak altında bulunan sarnıca, 60 basamak inildikten sonra ulaşılıyor. Yaz kış ortalama 12 derece sıcaklığa sahip olan sarnıçla ilgili çalışmalar sürüyor. Basamakları restore edilen sarnıcın turizme kazandırılması hedefleniyor.
Artuklu sarnıcının 60’a yakın basamağının olduğunu belirten Prof. Dr. Aytaç, “Bu sarnıcın en az 2 bin 500 yıllık bir sarnıç olduğunu tespit ediyoruz. Bu basamaklı sarnıçlar büyük su deposu olması bakımından stratejik kıymete de sahipti. Kalenin içerisinde kendine has kaynaklar olmayınca bu büyük sarnıçlar, olağan vakitlerde da gereksinime yanıt vermişti. Bilhassa kuşatmalar durumunda ise daha çok kıymetli hale gelmişti. Bulunduğumuz sarnıcın içindeki temizlemeler daha evvel yapılmıştı. Son yıllarda basamaklarını restore ettik, payandalarını güçlendirdik” dedi.
“Geçen yıllar üzerinde yaptığımız çalışmalarda birbirlerine bağlı 5 tane metal eritme fırınları tespit ettik” diyen Prof. Dr. Aytaç, “Bu, cevherlerin Harput’ta mamule çevrilmesinin değerli bir örneğiydi. Malum kalemizde iki burç ortasında çok geniş bir demir metal üretim atölyeleri var. Sarnıcın üzerindekiler ise kıymetli, zira altı sarnıç üstü atölye olan bildiğimiz kadarıyla diğer bir sarnıç yok” dedi.
Harput’un Dünya Kültürü Miras Listesi’nde bulduğunu aktaran Prof. Dr. Aytaç, “Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ziyarete açılır hale getirildi. Bununla ilgili olarak artık biz de Harput Kalesi içerisinde ne kadar alanı turizme kazandırırsak o kadar iktisada katkı sağlayacağı gerçeğiyle 2023 yılında onarım ve tanıtım işlerine daha da tartı verdik. Çeşitli kurumlarla ve sponsorlarla yürütmeye çalışıyoruz. Kale içerisinde demir üretim atölyelerinin turizme açılması bakımından birinci olacağını iddia ediyoruz. 2023 yılı itibariyle, hem sarnıcın kendisini hem de üstündeki atölyeleri turizme kazandırmayı amaçlamaktayız” diye konuştu.
