The Guardian’ın haberine nazaran, Coventry kenti milletvekili Taiwo Owatemi, 1960’lı yıllarda İngiltere’ye yeni gelen ve İngilizce bilgisi az olan göçmen bayanların denek olarak kullanıldığı araştırmaya ait yeni bir yasal soruşturma istedi.
Cardiff Üniversitesinden Prof. Peter Elwood’ın yürüttüğü ve Tıbbi Araştırma Kurulu’nun (MRC) fon sağladığı araştırma, birinci kere 1995 imali “Ölümcül Deneyler” belgeselinde ortaya çıkarıldı.
MRC’nin teyit ettiği bilgilere nazaran, 1969’da yayımlanan kelam konusu araştırmada, 21 Hint asıllı göçmen bayana, gamma ve beta radyasyonu yayan Demir-59 izotopu içeren “çapati” (Roti ekmeği) verildi.
Güney Asya nüfusunda demir eksikliği üzerine yapılan araştırmada, ekmeği tüketen göçmen bayanların daha sonra Oxfordshire’daki Atomik Güç Araştırma Kurumu’na (AERE) götürülerek, radyasyon düzeylerine nazaran bedenlerinin emdiği demir ölçüsünün hesaplandığı bildirildi.
Deneyin birinci sefer gün yüzüne çıktığı yıllarda kimliği belirlenen birkaç iştirakçi bayan, deneyde radyoaktif izotopların kullanıldığının farkında olmadıklarını ve deney için onay vermediklerini belirtti.
Milletvekili Owatemi, eylülde Avam Kamarası açıldığında kelam konusu araştırmayı gündeme taşıyacağını ve yasal soruşturma talebinde bulunacağını kaydederek, “En öncelikli tasam, bu araştırmada denek olarak kullanılan bayanlar ve ailelerine yönelik.” tabirlerini kullandı.
Owatemi, araştırma sonrasında uzun vadede iştirakçilerin sıhhati hakkında bir denetim sistemi olmamasının “dehşet verici” olduğunu belirtti.
Warwick Üniversitesi’nden akademisyenlerle çalışarak araştırmadaki bayanlara ulaşmaya çalıştıklarını söyleyen Owatemi, kelam konusu bayanlara yol göstericilik yaparak gereksinim duydukları dayanağı almalarını sağlamayı hedeflediklerini aktardı.
MRC SORUŞTURMASI
MRC’nin 1998 soruşturmasında, araştırmanın yarattığı sıhhat riskinin “oldukça düşük” ve katılımcılardaki radyasyon düzeylerinin “o devirde çekilen tek bir göğüs röntgeninde ya da yaklaşık üç ayda maruz kalınan doğal radyasyona eşit” olduğunu bildirdi.
Söz konusu soruşturma raporunda, araştırma takımının sıklıkla iştirakçilerin çocuklarından çeviri yapmasını istediği, “kadınların konuştuğu lisan ve lehçelerde ‘radyasyon’ sözünün karşılığının olmayabileceği” ve araştırmanın tercümanına erişilemediği kaydedildi.
MRC, soruşturma tarihinden bugüne araştırma uygulamaları, etik ve yönetmeliğin uygunlaştırıldığını vurgularken Cardiff Üniversitesi hususa ait açıklama yapmadı.
