Almanya’nın Welt Am Sonntag gazetesi, Nisan 2022’de Ukrayna ve Rusya arasında İstanbul’daki müzakereler sırasında ulaşılan anlaşma taslağını detaylandırarak, Kiev’in neden İstanbul’daki barış görüşmelerini reddettiğini açıkladı.
Gazete, taraflar arasındaki müzakerelerin ardından Moskova’nın Kiev’in kabul etmediği yeni talepler ortaya koyduğunu ve bu durumun anlaşmanın başarısızlığına yol açtığını belirtiyor.
Ancak haberde, tüm bunlara rağmen, Nisan 2022’de varılan anlaşma taslağının Kiev’in yapabileceği en iyi anlaşma olduğu yorumları yapılıyor.
Alman Welt Am Sonnag gazetesi, Rusya ile Ukrayna arasında 15 Nisan 2022’de İstanbul’daki müzakereler sırasında mutabakata varılan anlaşma taslağını yayınladı.
Bu taslağa göre Moskova ve Kiev’in çatışmayı sona erdirme koşulları üzerinde temelde anlaştıkları anlaşılıyor; Başkan Vladimir Putin ve Vladimir Zelensky’nin aynı ay içinde kişisel olarak tartışması gereken yalnızca birkaç nokta çözümlenmeden kaldığı görülüyor.
“Bugüne göre daha güçlü pozisyondu”
Welt’in Ukrayna müzakere heyetindeki kaynakları, iki yıldan fazla süren çatışmaların ardından bugün bile anlaşmanın hala karlı göründüğünü söyledi.
“Bu yapabileceğimiz en iyi anlaşmaydı” diyen Ukraynalı heyetin bir üyesi, “Geriye dönüp baktığımızda Ukrayna’nın müzakerelerde şimdikinden daha güçlü bir pozisyona sahip olduğunu söyleyebiliriz.’’ İfadelerini kullanıyor.
Makalenin yazarları, pahalıya mal olan savaşın yaklaşık iki ay içinde sona ermesi durumunda sayısız hayat kurtaracağını belirtiyor.
İşte Rusya’nın talepleri
Belgeye göre Rusya’nın Ukrayna’dan istediği talepleri arasında şunlar yer alıyor:
NATO üyeliğinden vazgeçilmesi ve “kalıcı tarafsızlık” ilkesinin korunması;
Nükleer silahların üretilmesini ve alınmasını reddetmek, yabancı birliklerin ülkeye girmesine ve silahların geçişine izin vermemek;
Havaalanları ve limanlar da dahil olmak üzere altyapı varlıklarının başka ülkelere devredilmemesi;
Yabancıların katılımıyla askeri tatbikatlar yapmaktan kaçınma ve askeri çatışmalara katılmama taahhüdü;
“Faşizm, Nazizm ve saldırgan milliyetçilik” kavramlarının yasal olarak yasaklanması;
Donetsk ve Lugansk bölgelerinin bir kısmı kısmen Rusya’da kalacak. Kırım ve Sevastopol limanı güvenlik garantilerinin dışında tutuldu, bu da aslında yarımadanın kontrolünün Rusya’ya devredilmesi anlamına geliyordu.
Moskova’dan ‘Çekilmeye hazırız’ açıklaması
Ayrıca Moskova, birliklerini Ukrayna’dan çekmeye hazır olduğunu ancak Kırım’dan ve Donbass’ın bir kısmından çekilmeye hazır olduğunu duyurdu.
Devlet başkanlarının birliklerin çekilmesinin ayrıntılarını doğrudan görüşmesi gerekiyordu.
Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin gelecekteki büyüklüğü sorunu da çözümsüz kaldı. “Ek 1”e göre Moskova, Kiev’in ordusunu 85 bin kişiye indirmesini talep ederken, Ukrayna 250 bin kişide ısrar etti. Taraflar ayrıca Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nde hizmette kalması gereken askeri teçhizatın miktarı konusunda da anlaşamadı.
Anlaşma taslağında Rusya’nın da Ukrayna’ya saldırmama taahhüdü verdiği ve bir saldırı durumunda “garantör ülkelerin” Kiev’in meşru müdafaa hakkını üç gün boyunca destekleyeceği belirtiliyor.
Ancak müzakerelerin ardından, Kiev’in Rusça’nın Ukrayna’da ikinci resmi dil yapılması, yaptırımların kaldırılması ve uluslararası mahkemelerdeki davaların durdurulması gibi talepleri kabul etmediği bildiriliyor.
Welt, taraflar arasında barış anlaşmasına varılmasının mümkün olduğunu ancak Kiev’in İstanbul’daki müzakerelerin ardından Moskova’nın yeni taleplerde bulunmasını kabul etmediğini ve bu nedenle anlaşmanın gerçekleşmediğini vurguluyor.
Ukrayna ve Rusya, Rus askeri operasyonunun başlamasından hemen sonra 2022 baharında müzakerelere başladı. İstanbul turu en etkili olanıydı; sonuç olarak taraflar “Ukrayna için Kalıcı Tarafsızlık ve Güvenlik Garantileri Anlaşması” taslağını geliştirdiler ve ön anlaşma imzaladılar. Belgenin Rusya, Ukrayna ve aralarında ABD, Fransa, İngiltere ve Çin’in de bulunduğu garantör ülkeler tarafından imzalanması sağlandı.
Ancak daha sonra müzakereler durdu. Ukrayna heyetinin başkanı David Arakhamia’nın Kasım ayında söylediği gibi Kiev, dönemin İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın Kiev ziyareti ve Zelensky’ye çatışamalara devam tavsiyesi sonrası Ukrayna İstanbul anlaşmalarından vazgeçti.
KAYNAK: Haberrus
