İtalya’da iki periyot başbakanlık ve bir periyot Anayasa Mahkemesi Başkanlığı yapan Giuliano Amato, La Repubblica gazetesine verdiği röportajda, eski hava yolu firması Itavia’nın 27 Haziran 1980’deki Bolonya-Palermo uçuşunu gerçekleştiren Dc-9 model uçağının Ustica Adası açıklarında düştüğü olaya ait daha evvel de gündeme gelen kıymetli bir iddiayı lisana getirdi.
Itavia uçağının, merhum Libya başkanı Muammer Kaddafi’yi gaye alan bir plan kapsamında vurulduğunu ileri süren Amato, “Ustica yakınlarında 27 Haziran 1980’de düşen Itavia’nın Dc-9’u, bir Fransız füzesi tarafından vuruldu. Kaddafi’nin uçağını vurmak için bir plan yapılmıştı. Ama Libya başkanı, kendisine kurulan tuzaktan kurtuldu zira (İtalyan Sosyalist Parti başkanı ve eski Başbakan Bettino) Craxi tarafından evvelce uyarılmıştı.” tabirlerini kullandı.
Amato, Itavia uçağının vurulmasıyla sonuçlanan olayın ardındaki planın senaryosunun, birçok uçağın hareket halinde olduğu bir NATO tatbikatı sırasında Kaddafi’nin uçtuğu uçağın “kasıtsız bir kaza” sonucu vurulması üzerine olduğunu da aktardı.
Fransa’ya olaydaki sorumluluğunu kabul etme daveti da yapan Amato, “Artık Elysee Sarayı, Paris’in vicdanına yük olan bu onursuzluğu ortadan kaldırabilir.” değerlendirmesini yaptı.
AMATO’NUN AÇIKLAMASINA TEPKİLER
İtalyan devletinin kıymetli makamlarında vazife almış bir isim olan Amato’nun, Ustica olayına dair açıklamaları İtalya’da gündem yaratırken bir yandan da gözlerin Fransa’ya çevrilmesine yol açtı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, yaptığı yazılı açıklamada, “Giuliano Amato’nun Ustica hakkındaki açıklamaları dikkat edilmesi gereken değerli sözlerdir. Lakin Lider Amato, bu kelamlarının ferdî çıkarımları sonucu olduğunu da belirtiyor.” tabirini kullandı.
Meloni, Amato’ya daha evvel yargı ve parlamentodaki soruşturma süreçlerinde bu olaya yönelik varılan sonuçlar dışında bildiği ögeler varsa bunları, hükümetin gerekli tüm önlemleri alması için paylaşması daveti da yaptı.
Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Matteo Salvini de yazılı açıklamasında, şunları kaydetti:
“Giuliano Amato, Ustica ile ilgili eşi gibisi görüşmemiş ciddiyette açıklamalarda bulundu. Kelamlarını destekleyen somut ögelerin olup olmadığını kesinlikle anlamak gerekiyor. Amato’nun açıklamalarının yükü ve olaylar sırasındaki rolü göz önüne alındığında Fransız yetkililerin de değerlendirmelerini bekliyoruz.”
Eski Temsilciler Meclisi Lideri Roberto Fico da Amato’nun açıklamalarının büyük bir tartısı olduğunu ve Fransa’dan net bir adım beklediklerini söyledi.
Ustica Olayı Mağdurları Derneği Lideri Daria Bonfietti de Amato’nun bu açıklamasını memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi.
Amato’nun tezinde ismi geçen eski Başbakan Bettino Craxi’nin oğlu Bobo Craxi ise “X” platformunda yaptığı paylaşımda, “Babam, Kaddafi’yi bombalayacakları konusunda 1986’da uyardı, daha evvel değil.” sözünü kullandı.
İtalyan ANSA ajansının haberine nazaran, kelam konusu olayla ilgili argümanların sorulduğu Fransa Cumhurbaşkanlığı ise “Yorum yok” cevabını verdi.
NE OLMUŞTU?
27 Haziran 1980’de Itavia Havayolları’nın 870 sefer sayılı Bolonya-Palermo uçuşunu gerçekleştiren Dc-9 model yolcu uçağı, Tiren Denizi’nde Ustica Adası açıklarında düşmüştü. Olayda uçakta bulunan 81 kişi hayatını kaybetmişti.
Olayın akabinde uçağın, tabiatıyla düşmediği ve dış etkenler nedeniyle düştüğü savları yıllarca İtalyan kamuoyunun gündeminde yer almıştı.
Uçağın, Ustica açıklarında uçtuğu sırada bölgede yapılan NATO tatbikatına katılan birtakım savaş jetlerince vurulduğu tezi da gündeme getirilmişti.
Son olarak, Amato’nun açıklaması, 2013’te sonuçlanan Yargıtaydaki sürecin kararında da yer almıştı. Yargıtayın hususa ait kararında, uçağın bir füzeyle düşürüldüğü tezinden sıkça bahsedilmişti.
