Bursa’da bir fabrikanın CNC tezgahında çalışan 3 kişi, argümana nazaran tezgahı çalışır vaziyette bırakıp tamirhane kısmında bir saat uyudu. Durumun idareye bildirilmesiyle iş güvenliği kurallarını hiçe saymakla suçlanan 3 işçi, tazminatsız kapı önüne konuldu.
Bursa 7. İş Mahkemesi’nin kapısını çalan 3 personel, iş yoğunluğundan yakındılar. Tıpkı anda birden fazla makineye baktıkları olduğunu ve bazen yemeğe giderken ve çay molalarında hatta gece işten çıkarken talimat üzerine makineyi çalışır vaziyette bıraktıklarını lisana getirdiler.
İşyerinde çalıştıkları müddette daha evvel haklarında tutanak tutulmamış olması ve disiplin cezasına bahis rastgele bir hareketinin bulunmaması dikkate alındığında; aksiyonun haklı fesih boyutuna ulaşmadığını, davacı şahitlerinin çalışanların tıpkı anda birden fazla makineye baktıkları olduğunu ve bazen yemeğe giderken ve çay molalarında hatta gece işten çıkarken talimat üzerine makineyi çalışır vaziyette bıraktıklarını, davalı şahitlerinin ise çalışanların iki makineye baktıklarının olduğunu beyan ettikleri, davacının davalı işyerinde çalıştığı müddette daha evvel hakkında tutanak tutulmamış olması ve disiplin cezasına bahis rastgele bir aksiyonunun bulunmaması dikkate alındığında; aksiyonun haklı fesih boyutuna ulaşmadığını öne sürdüler.
Mahkeme; davacıların tazminat ve işe iade taleplerini reddetti. Davacı avukatlarının istinaf talepleri üzerine Bölge Adliye Mahkemesi’nin 3., 9. ve 12. Hukuk Daireleri farklı kararlar verince avukatların temyiz müracaatı üzerine devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
Kararda; 4857 sayılı Kanun’un 25 inci unsurunda, personelin isteği ile ya da işini ihmal etmesi sonucu işyerindeki işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi halinin, patronun haklı fesih nedenleri ortasında gösterildiği hatırlatıldı. İş güvenliği kararlarının, emekçi sıhhati ve güvenliğini müdafaaya yönelik titizlikle uyulması gereken kurallar olduğu vurgulandı. Personelin kasıtlı bir davranışı ya da vazifesini savsaması sonucu işin güvenliği tarafından bir tehlike meydana gelmesi durumunda, patron açısından derhal haklı nedenle fesih hakkı ortaya çıkacağı lisana getirildi. Yargıtay kararında; emekçinin bu mevzuda uyarılması yahut hatırlatmada bulunulmasına gerek olmadığı üzere, aşikâr bir zararın oluşması da gerekmeyeceği kaydedildi.
Kararda şu sözlere yer verildi, “Gece çalışan personelin salt uyuması, iş güvenliğini tehlikeye düşürmediği sürece ve daha evvelce bu hususta işi aksattığı gerekçesiyle rastgele bir ikaz da yapılmamışsa haklı fesih nedeni olmaz. Bu durumda personelin bu davranışı nedeniyle uyarılmadan ve bu ahenge aksiyonunun işyerinde ne cins aksiliklere yol açtığı kanıtlanmadan feshin haklı nedene dayandığı kabul edilemez.
Görüldüğü üzere feshin haklı nedene dayalı olup olmadığı yapılan işin niteliğine, aksiyonun tek ya da birden fazla sefer gerçekleşmiş olmasına, iş güvenliğinin tehlikeye düşüp düşmediğine bir başka anlatımla somut olayın özelliğine nazaran belirlenmelidir. Davalı şahitlerinin makinelerin çok değerli olması nedeniyle tezgah başında durup çalışılması gerektiğini, aksi halde çabucak durup müdahale edilemeyeceğini ve önemli maddi ziyana yol açılabileceğini, makinenin başında durulması gereken ya da iki makinede birebir anda çalışılmasının mümkün olan işlere CNC grup başkanının karar verdiğini beyan ettikleri görülmektedir.
İşçilerin kâfi eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olmalarına karşın çalışma saatleri içerisinde denetim ve nezaretleri altında bulunan tezgahları çalışır vaziyette bırakarak kimseye haber vermeden bir saati aşkın mühlet ile takımhanede dinlenmeleri ya da uyumalarının iş kazalarına, makine ve materyal hasarlarına yol açabileceği hususu, yaptıkları işin niteliği ile birlikte değerlendirildiğinde iş güvenliğini tehlikeye düşürür niteliktedir. İş mukavelesinin feshinden evvel çalışanın bu hususta uyarılmasına yahut çalışana bu hususta hatırlatmada bulunulmasına gerek bulunmadığı üzere muhakkak bir zararın oluşması da gerekmez. Belirtilen sebeplerle uyuşmazlığın iş kontratının haklı nedenle feshedildiği gerekçesiyle Birinci Derece Mahkemelerince kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı istikametindeki Bölge Adliye Mahkemesi 3 ve 9. Hukuk Dairelerinin kararları doğrultusunda giderilmesine karar vermek gerekmiştir.”
