Yaklaşık 500 yıl evvel tanınan olan Osmanlı oyuncakları, Eyüp Oyuncakları olarak bilinirdi. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Eyüp’te 100 oyuncak dükkanı ve 105 esnafın bulunduğu yer alırken, oyuncakların hepsinin de farklı bir kıssası olduğundan bahsediliyor. Seyahatname’ye husus olan ahşaptan oyuncaklar, bugün hala Eyüpsultan’da bulunuyor.
Osmanlı periyodunun oyuncaklarını birebir yaparak bir kültürü yaşatmaya çalışan Kültür ve Turizm Bakanlığı klâsik ahşap oyuncak sanatkarı Şennur Ülker, Klâsik Eyüp Oyuncakçısı’nda çocuklara oyuncakların üretimi eğitimini veriyor. Minikler oyuncakçıda düdüklü testi, topaç, saltanat kayığı, aynalı otomobil, kuşlu otomobil üzere klasik Eyüp oyuncaklarının üretimini, işin ustasından öğreniyor. Tıpkı vakitte kurguladığı masala Osmanlı oyuncaklarını yerleştiren Ülker, masalı canlandırarak çocuklara anlatıyor. Çocuklar bu aktiflikle hem öğreniyor hem de eğleniyor.
“BİZ ÇOK DEĞERLİ BİR GELENEĞİ YAŞATMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Osmanlı devrinin oyuncak geleneğini yaşatmaya çalıştığını söyleyen Kültür ve Turizm Bakanlığı klâsik ahşap oyuncak sanatkarı Şennur Ülker, “Burada 500 yıl öncesinin oyuncaklarını yaşatmaya çalışıyoruz. Çok eski oyuncaklar, aslında Osmanlı devrine aitler. Osmanlı periyodunda Eyüp semti hakkında Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde 100 oyuncakçı dükkanından ve 105 esnaftan bahsetmiş. Demek ki burada çok büyük bir sanayi varmış. Hatta burada yapılan oyuncaklar, öbür kentlere ve başka ülkelere zira Osmanlı periyodunda çok büyük kapsamlı olduğu için oralara buralardan oyuncaklar gidiyormuş. Biz çok kıymetli bir geleneği yaşatmaya çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.
Masallar eşliğinde çocuklara Osmanlı devrinin oyuncaklarını anlatan Ülker, “Geleneksel oyuncaklarımı masallar eşliğinde çocuklarıma anlatıyorum. Çocuklara oyuncakları anlatma sorunu şöyle; bu kadar eski oyuncaklar çocuklar artık oynamıyor. Zira artık onların ellerinde elektronik eşyalar, tabletler ve telefonlar var. Bu sebeple de bu oyuncakları artık unuttular. Çocuklarımıza, dünya çocuklarının hepsinin de bu biçimde nasıl memnun olabileceklerini aktarmaya çalıştık. Lakin bu oyuncakların çok eski olduğunu anlatırken tıpkı vakitte da bu oyuncaklarla da hala oynanabileceğini bunların da usulünü boyayarak anlatmaya çalışıyoruz. Çocuğun giderken buradan bir oyuncağı oluyor. Bugün çocuklarımız geldi ve onlara klasik oyuncakları masallar eşliğinde aktardım. Masallar eşliğinde aktarırken küçük bir bildiri kısmı var. Çocukların hepsinin gözünü kapattırarak, kendiniz bütün dünya çocukları için dua edin. Savaş var dünyada çocukların zulüm görmesi çok makus bir durum. Bütün çocukların onlar için hoş dileklerde bulunmasını ve onların hepsinin bir oyuncağı olmasını dilemelerini söyledim” formunda konuştu.
“NEREDEYSE 45’E YAKIN OYUNCAK ÇEŞİDİMİZ VAR”
Osmanlı devrinden birçok oyuncağın olduğunu söz eden Ülker, “1950’lili yıllarda plastik oyuncaklar, teknoloji geliştikçe burada satılan ahşap oyuncakların hepsi rafa kalkmış. Bunları artık büyükler de çocuklar da almamaya başlamış. Hem biraz maddiyat yüzünden hem de o plastik oyuncaklar daha cezbetmiş. Bu oyuncaklar kaybolduktan sonra 2005 yılında bir proje hazırlanmış. Bu projenin içinde eğitim alan 60 bayandık. İçlerinden sıyrılıp bu işi tutkuyla yapan birisi olarak ben bu oyuncakların bir markası olması gerektiğine inandım. 2006 yılında kooperatiftik sonra kapandı. Ben kendi işletmemi kurdum. Birinci olarak yaklaşık 30 çeşit oyuncak öğrendim. Ben burada oyuncakların çeşidini daha da arttırdım. Neredeyse 45’e yakın oyuncak çeşidimiz var” dedi.
