Türk sinemasının ünlü oyuncularından Fikret Hakan’ın vefatının akabinde 6 yıl geçti. Asıl ismi Bumin Gaffar Çıtanak olan ve Balıkesir’de 23 Nisan 1934’te dünyaya gelen Hakan’ın çocukluğu, babasının vazifesi nedeniyle farklı kentlerde geçti.
Hakan’ın sanat altyapısını, Anadolu’daki sinemalarda gördüğü sinemalar oluştururken, çok yeterli bir izleyici oldu ve sinema oyuncusu olma niyeti tıpkı süreçte başında yer etti. Ortaokul çağındayken İstanbul’a geldiklerinde tiyatroyu keşfeden ve mahalledeki arkadaşlarıyla gitmeye başladığı tiyatrodan çok etkilenen sanatçı, ilgi duyduğu edebiyat alanında da eserler vermeye başladı.
SANAT HAYATINA 1950’DE SES TİYATROSU’NDA BAŞLADI
Fikret Hakan’ın çok âlâ Rusça bilen babasının yaptığı çeviri kitapları da içeren güçlü bir kitaplığı oldu, küçük yaşlardan itibaren okumak ve yazmak hayatının ayrılmaz bir modülü haline geldi. Taksim Atatürk Lisesi’nde okurken İstanbul Ekspress’te gazeteciliğe başlayan Hakan, birtakım edebiyat mecmualarında öykülerini okuyucuyla buluşturdu.
Hakan, sanat hayatına 1950’de Ses Tiyatrosu’nda “Üç Güvercin Opereti”yle sahneye çıkarak başladı ve daha sonra sinemaya yöneldi.
Bir söyleşide usta oyuncu, o periyodu şöyle anlatmıştı:
“1950 yılında o zamanki Ses Tiyatrosu’nda merhum Münir Hayri Egeli, batılı bir format içerisinde yeni müzikaller sahneye koymaya başladı. Ben de imtihana girdim, kazandım ve bir lira yevmiye ile ‘Üç Güvercin Opereti’ ile tiyatroya başladım. O yıl, 16 yaşlarında, çocuklukla delikanlılık ortasında tıfıl bir çağda ‘Üç Güvercin’, ‘Leblebici Horhor’ ve ‘Afrodit’ üzere piyeslerde irili ufaklı rollerde oynadım. Böylelikle Yeşilçam’a giden yolu tiyatro ile dürtüklemeye başladım. 1952 yılında Yeşilçam Sokağı’nda dört günlük bir figüranlık dönemim var. Yeşilçam Sokağı’nda beni bir nevi keşfettiler.
1952 yılında Köprüaltı Çocukları ile sinemaya başladım. 250 lira para biçtiler. O zamanki sayılara nazaran hiç de üzücü bir para değildi. Benim üzere tıfıl, Taksim Lisesi’nde okumaya çalışan bir çocuk için 15 günde bir gidip on, yirmi kağıt almak keyifli bir iş oluyordu. Sinemada her yaptığımı şuurlu olarak yaptım. Hiçbir vakit kaşının gözünün hoşluğuna güvenen salaklardan olmadım. Güzel adamdım fakat aklımı, yeteneğimi, tiyatro ve edebiyat birikimimi art plana itmedim. Zira benim formasyonum müelliflik aslında. 1955 yılında Lütfü Akad’ın yönettiği, Yaşar Kemal’in senaryosunu yazdığı, Duru Sinema’nın yapımcılığını yaptığı ‘Beyaz Mendil’ hayatımın en büyük talihi oldu. Merhum Naci Duru’ya, Süreyya Duru’ya, sevgili hocam, ağabeyim, ustam Lütfü Akad’a, bana o bahtı verdikleri için sonsuz teşekkürler ediyorum.”
İlk kere “Köprüaltı Çocukları” sinemasında rol alan oyuncu, akabinde “Beyaz Mendil”, “Gelinin Muradı” ve “Dokuz Dağın Efesi” sinemalarında izleyicilerin karşısına çıktı.
1970’LERDE SENARİST, DİREKTÖR VE ÜRETİMCİ OLARAK DALDA YER ALDI
Ünlü sanatçı, Ses Tiyatrosu’nun yanı sıra Çığır Sahne, Cep Tiyatrosu, Küçük Sahne, Oraloğlu Saat 6 Tiyatrosu, kurucusu olduğu Sahne 8 ve Fikret Hakan tiyatrosu üzere topluluklarda rol aldı. Mesleği boyunca yüzlerce sinema sineması ve onlarca dizide oynayan, 1970’lerde senarist, direktör ve üretimci olarak dalda yer alan Hakan, “Üç Arkadaş” ve “Keşanlı Ali Destanı”yla üne kavuştu.
Sanatçı ayrıyeten 1970-1975’te “Cemo/Dedikleri Gerçek İmiş”, “Dostun Gülü/Löberde”, “Aşk Uğultusu/Sancı” plaklarını yaptı. Hakan, gazino performansları ve sunuculuk tecrübesinin akabinde Yeşilçam’ın sorunlu periyotlarında Marmaris’e taşınarak, 1980’lere kadar burada ömrünü sürdürdü.
1998’DE DEVLET SANATKARI UNVANINI ALDI
Daha sonra yeniden sinemaya dönen ve 1998’de Devlet Sanatkarı unvanını alan Fikret Hakan, “Tellak Ali” ve “Hamal’ın Uşakları” isimli hikaye kitaplarının yanı sıra “İnce Müzikli Otobüsler” ve “İmbikçi Duvar” isimli iki şiir kitabına imza attı.
Fikret Hakan, 1914’ten 1996’ya kadar geçen süreçte yıl yıl öne çıkan oyuncuları, direktörleri, sinemaları, olayları aktardığı, özel fotoğraflar ve afişlerle desteklenen “Türk Sinema Tarihi” isimli yapıtıyla Türk sinema seyircisine unutulmaz bir arşiv sundu.
Tarık Buğra’nın tıpkı isimli yapıtından uyarlanan, Yücel Çakmaklı’nın yönettiği TRT imali “Küçük Ağa” dizisinde “Çolak Salih” karakteriyle unutulmazlar ortasına giren Hakan, sinemanın çabucak hemen bütün devirlerinde sinema yapmaya devam etti. Usta sanatçı tıpkı vakitte Lütfi Akad, Metin Erksan, Atıf Yılmaz ve Memduh Ün üzere usta isimlerle çalıştı.
Bir yandan yumuşak gülüşü, bir yandan sert bakışları ve her hale bürünen yüzüyle her sinemasına farklı imza atan sanatçı, salon adamı, köy delikanlısı, personel, işveren, polis, dolandırıcı, düzgün, makus ayrımı yapmadan tüm rolleri hakkını vererek canlandırdı. Ekseriyetle birebir yüz ve hususları perdede görmek isteyen seyirci ve bu talebi dikkate alan üretimciler başlangıçta Hakan’ın bu sıra dışı oyunculuk anlayışını yadırgasa da o canlandırdığı karakterlerle takdir toplamayı sürdürdü.
Hakan, verdiği bir röportajda genç sinemacılara tavsiyelerde bulunarak, “Dedikodu hali içerisine girmeksizin her oyuncu ya da direktör namzedi mutlak surette meraklı olmak zorundadır. Merakını kaybeden bir beşerden hiçbir şey bekleyemezsin. Hele biz alaylılar için, merak etmeden bir yere varamazsın.” tabirlerini kullandı.
Ünlü sanatçı, 11 Temmuz 2017’de bir müddettir akciğer kanseri tedavisi gördüğü Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 83 yaşındayken hayatını kaybetti. Toplamda 4 evlilik yapan sanatçı, Zincirlikuyu Mezarlığında toprağa verildi.
ALDIĞI ÖDÜLLER
Fikret Hakan, 1965’te “Keşanlı Ali Destanı”yla Antalya Sinema Şenliği’nde ve İzmir Enternasyonal Fuarı 1. Sinema Şenliği’nde “En Yeterli Erkek Oyuncu Ödülü”, 1968’de “Ölüm Tarlası”yla Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Güzel Erkek Oyuncu Ödülü”, 1971’de “Hasret”le Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Güzel Erkek Oyuncu Ödülü”, 1993’te “Yalancı”yla 30. Antalya Sinema Şenliği’nde “En Uygun Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü”, 1997’de 34. Antalya Sinema Şenliği’nde “Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü” ve 2012’de Manisiz Hayat Vakfı tarafından verilen “Yaşam Uzunluğu Meslek ve Onur Ödülü”nün sahibi oldu.
YÖNETMENİ OLDUĞU SİNEMA FİLMLERİ
Hakan, 1971’de “Sürgünden Geliyorum”, 1973’te “Cennetin Kapısı”, 1975’te “En Büyük Patron”, 1976’da ise “Sürgün” ve “Hamal” sinemalarının direktörlüğünü yaptı. Sanatçı ayrıyeten “Hamal” dışındaki bu sinemaların senaryolarını da kaleme aldı.
ROL ALDIĞI BİRTAKIM YAPIMLAR
Usta sanatkarın rol aldığı birtakım imaller ise şöyle:
“Birleşen Gönüller”, “Bir Vakitler Osmanlı Kıyam”, “Sır Kanunu Gümüş Lale Burası Osmanlı 1711”, “Ölü Yaprak Vuruşu”, “Unutulmaz”, “Kartallar Yüksek Uçar”, “Dün Gece Bir Hayal Gördüm”, “Kurşun Yarası”, “Baba”, “Ekmek”, “Hanımın Çiftliği”, “Gülbeyaz”, “Gün Doğmadan”, “Küçük Ağa”, “Beni Bu türlü Sev”, “Pembe İncili Kaftan”, “En Büyük Patron”, “Pir Sultan Abdal”, “Cennetin Kapısı”, “Sürgünden Geliyorum”, “Yemen’de Bir Avuç Türk”, “Paralı Askerler”, “Target: Harry”, “Nuh’un Gemisi”, “Korkusuzlar”, “Keşanlı Ali Destanı”, “Zoraki Milyoner”, “Kardeş Gibiydiler”, “Yılanların Öcü”, “Hatırla Sevgilim”, “Karacaoğlan”, “Beyaz Cehennem/Cingöz Recai”, “Köprüaltı Çocukları”.
