Son Osmanlı padişahı Vahdettin’in tahta geçmeden evvel kaldığı müştemilatlı köşk olup 1986’lı yıllarda onarım çalışmalarına başlanmış lakin yarım bırakılmış, lakin köşk ve müştemilatı tekrar tamire alınarak kısa bir müddet içerisinde Cumhurbaşkanlığı Çalışma Ofisi olarak kullanıma açılmıştır.
VAHDETTİN KÖŞKÜ NEREDE?
Vahdettin Köşkü yahut Çengelköy Köşkü, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde Çengelköy’de bulunan köşktür. Köşk, padişah olmadan evvel Şehzade Mehmed Vahdeddin Efendi tarafından kullanıldığı için Vahdettin Köşkü ismiyle bilinir.
KÖŞK’ÜN GEÇMİŞİ
Kırım Harbi sırasında İtalyan yaralılarına hastane olarak tahsis edilen yapı daha sonra 37 bin altına Sultan Abdülmecid tarafından satın alınarak, oğlu Şehzade Burhaneddin Efendi’ye (1849-76) tahsis edildi. Burhaneddin Efendi’nin vefatı sonrası köşk ve bahçesi, Sultan II. Abdülhamid tarafından kardeşi Şehzade Mehmed Vahdeddin Efendi’ye verildi. Daha sonra Sultan “VI. Mehmed Vahideddin” ismiyle tahta geçecek olan Vahideddin Efendi, eski köşkü Fransız mimar Alexandre Vallaury’e yine düzenletti ve kuzeye yanlışsız bir kanat ek ederek büyüttürdü. Mehmed Vahideddin Efendi’nin annesi küçük yaşta vefat ettiği için şehzadeyi Sultan Abdülmecid’in bayan efendilerinden Şayeste Hanım büyüttü. Anneliği olan bu hanım için de 2 katlı bir köşk yaptırdı ve ona tahsis etti. Köşk, soğan biçimindeki kubbesiyle bilinir.
Sultan Vahdeddin, şahsi mülkü olan bu araziyi Zehra isimli bir cariyesine bağışladı. Vakit içinde giderek eskiyen yapı 1950-60 tarihleri ortasında kısım kısım yıkıldı. Köşk, 1984 yılında “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı” olarak tescillendi.
Köşk 1988 yılında devrin başbakanı Turgut Özal’ın talimatıyla “Başbakanlık Dinlenme Evi” olarak kullanılması için restore edilmeye planı yapıldı. Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları İstanbul Bölge Konseyi’nin 14 Haziran 1985 tarih ve 1457 sayılı kararı ile uygun bulunan ve Boğaziçi İmar Müdürlüğü’nce 16 Aralık 1985 tarihinde onaylanarak inşaatına başlandı. Köşklerin kimilerinin onarımı tamamlandı. Fakat Turgut Özal’ın vefat etmesinden sonra çalışma durduruldu. Onarım işini alan Vakıf İnşaat, “ödeneksizlik” hasebiyle 1998 yılında köşkleri yazgısına terk etti.
Erkan Mumcu’nun Kültür ve Turizm Bakanlığı devrinde onarım için bir firma ile otel yapılması için anlaşıldıysa da bu proje gerçekleşmedi. Köşk, 2007 yılında Devlet Bakanı Hayati Yazıcı tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı mülkiyetinden alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne verildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü de köşkü Türkiye Başbakanlığı’na tahsis etti. Devrin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan köşkün “Başbakanlık Anadolu Çalışma Ofisi” ve yabancı konuklar için “Devlet Konuk Evi” olarak yine restore edilmesi için talimat verdi.
Köşkün içinde bulunan koruda, 10 fıstıkçamı, 10 at kestanesi ve 25 ıhlamur ağacıyla birlikte meşe, Lübnan sediri, defne, erguvan ve sakız üzere toplam 300 ağaç da muhafazaya alındı. Akasya, defne aylangoz üzere bahçeyi ve fıstıkçamlarını saran ağaçlar ise kesildi. Bu ağaçların yerine İstanbul Boğazı’nın florasına uygun ıhlamur, at kestanesi, fıstıkçamı, çitlenbik, erguvan üzere ağaçlar dikildi. Köşkün onarımı Ağustos 2014’te tamamlandı.
