Hollanda’da 22 Mart Çarşamba günü mahallî saatle 07.30’da (TSİ 09.30) başlayan oy verme süreci saat 21.00’de (TSİ 23.00) sona erdi. Oyların yüzde 98’i sayıldı.
Resmi olmayan sonuçlara nazaran, Geert Wilders liderliğindeki İslam düşmanı ve çok sağcı PVV, yüzde 23,5 oy alarak 37 milletvekili çıkardı. Eski AB Komitesi Lider Yardımcısı Frans Timmermans’ın liderliğinde seçimlere ittifakla giren Personel Partisi (PvdA) ve Yeşil Sol (Groen Links) ise 25 sandalye ile ikinci sıraya yerleşti.
Bir evvelki seçime nazaran 10 sandalye kaybeden Dilan Yeşilgöz-Zegerius liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD), 24 sandalye ile üçüncü sıraya geriledi.
2021 seçimlerinde Hristiyan Demokratlar Birliğinden (CDA) seçilen ve daha sonra ayrılarak yeni parti kuran Pieter Omtzigt’in başkanı olduğu, birinci kez seçimlere katılan Yeni Toplumsal Kontrat Partisi (NSC) 20 sandalye ile dördüncü oldu.
Bir evvelki seçime nazaran koalisyon partilerinden Demokratlar 66 (D66) 24’ten 9’a, CDA 15’ten 5’e ve Hristiyan Birlik Partisi (CU) 5’ten 3 sandalyeye düştü.
1126 aday ve 26 partinin 150 sandalye için yarıştığı seçime iştirak yüzde 78,2 oldu.
WILDERS: ÜLKEYİ BİZ YÖNETECEĞİZ
İlk sonuçların akabinde destekçilerine hitap eden Wilders, bu sonuçlarla nazaran artık göz arkası edilemeyeceklerini, aksi bir durumun son derece antidemokratik olacağını, seçmenlerin bunu kabul etmeyeceğini savunarak “Ülkeyi biz yöneteceğiz.” dedi.
Wilders, “Diğer partilere sesleniyorum; artık kampanya bitti ve seçmen konuştu. Artık benzeri yanlarımızı aramamız gerekecek. Birlikte çalışmamız gerekecek. PVV artık hiçbir partinin görmezden gelemeyeceği 35 sandalyeye ulaştı. Bıktık artık. Hollandalıların yine birinci sırada olmasını istiyoruz ve bunu sağlayacağız.” sözünü kullandı.
Demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü savunma vakti olduğuna dikkat çeken Timmermans ise “Hollanda’dan kimsenin gitmesine müsaade vermiyoruz. Hollanda’da herkes eşittir. Dünyanın savaş olan ülkelerindeki mağdurlara sesleniyorum. Savaştan ve şiddetten kaçtığınız takdirde kapımız sizlere açık. Bu bizim için hiçbir vakit değişmeyecek. Hukukun üstünlüğünü savunmaya devam edeceğiz, hukukun üstünlüğü bizim için kutsaldır.” diye konuştu.
Yeşilgöz-Zegerius de sonucun kendileri için hayal kırıklığı olduğunu söz ederek “Buradan büyük siyasi derslerin çıkarılacağını düşünüyorum. Halka gereğince kulak verilmiyor. Şayet siyasette bunları görmezden gelmeye devam ederseniz, sonuç bu olur. Seçmen karar verdi, artık liderlik bizim değil. Artık sıra onda (Wilders), (koalisyon için) bu türlü bir çoğunluğu oluşturabileceğini göstermesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Koalisyonun kurulmasında kilit isim haline gelen Omtzigt de daha evvelki açıklamalarında Wilders ile koalisyona girmeyeceklerini söylemişti lakin birinci sonuçların akabinde bu bahiste net bir söz kullanmaktan kaçındı.
Denk Partisi başkanı Stephan van Baarle da Wilders’in partisinin kazanmasının birçok şahısta kaygıya yol açtığına vurgu yaparak “Yılmayacağız, çok sağ telaffuzlara karşı siper olup birinci günden itibaren bu ülkedeki azınlıklar için çaba edeceğiz. Irkçılığa ve ayrımcılığa karşı gayrette Denk partisine her zamankinden daha fazla gereksinim var.” dedi.
AŞIRI SAĞIN TOPLAM OYU YÜKSELDİ
Wilders’ın önderi olduğu PVV, 2021 seçimlerinde kazandığı 17 sandalyeyi iki kattan fazla artırarak 37 milletvekili çıkardı. PVV’nin oy oranını da 10,8 puan artışla 23,5’e çıktı.
Bir öbür çok sağcı Thierry Baudet liderliğindeki Demokrasi için Forum Partisi (FvD), 2021 seçimlerine nazaran 5 milletvekili kaybederek 3 sandalyeye düştü. JA21 Partisi de 3 sandalyeden bir sandalyeye geriledi. Başka çok sağ partilerin oyları düşse de çok sağcıların Meclis’teki sandalye sayısı 10 arttı.
Buna nazaran, çok sağcıların Meclis’teki toplam sandalye sayısı 28’den 41’e çıktı.
Lilian Marijnissen liderliğindeki Sosyalist Parti (SP) de 2021 seçimlerine nazaran 4 milletvekili kaybederek 5 sandalye elde ederken, Hollanda Senatosunda en çok sandalyeye sahip olan, Temsilciler Meclisinde 2021’de bir sandalye elde eden Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi (BBB) ise 7 sandalye kazandı.
DENK 3 SANDALYE KAZANDI
Üyelerinin çoğunluğu Türk ve öteki Müslümanlar olan Denk Partisinin milletvekili sayısı ise bir evvelki seçime nazaran değişmeyerek 3 kaldı.
Geriye kalan 8 sandalyeyi, Toplumcu Islahat Partisi (SGP), Hayvanları Müdafaa Partisi (PvdD) ve VOLT Partisi paylaştı.
EN AZ 3 PARTİLİ KOALİSYON
Seçimde hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı.
Bir partinin hükümet kurabilmesi için parlamentodaki 150 milletvekilinden en az 76’sının dayanağını alması gerekiyor.
Ülkede 1 Aralık’tan sonra resmi sonuçların açıklanmasıyla koalisyon görüşmelerinin başlaması bekleniyor.
