Geçmişe müteveccih kıskançlık ya da partnerinizin geçmişi ile alakalı kıskançlık, ilişkilerde yaygın olan vaziyetlerden biri olarak karşımıza çıkabilir. Bir düşünün, ilişkinizde zaman zaman partnerinizin geçmiş tecrübelerinden dolayı tartıştığınız oldu mu? Daha Önceki sevgilisiyle ya da daha öncekinden sevdiği şahısla alakalı bir anının yine gündeme gelmesi aranızda münazara nedenine dönüştü mü? Şayet yanıtınız evetse, yalnız olmadığınızı söyleyebiliriz. Retroaktif kıskançlık olarak adlandırılan bu kıskançlık cinsi, ilişkilerde partnerlerden birinin değişiğinin geçmiş ilişkilerini, daha önceki aşklarını, evvelden beraber olduğu şahısla yaşadıklarını kafasına takması, bunları düşünerek negatif duygular sezmesi neticesinde ortaya çıkıyor.
“Acaba daha önceki sevgilisiyle daha mı mutluydu, acaba ona geri dönmek istiyor mu, daha öncekinden onunla da bunları yapıyor muydu ya da beni ondan daha çok hoşlanıyor mu?” gibi sualler, daha evvel kendinizle baş başa kaldığınızda kaçamadığınız ve bu sebeple kendinizi üzdüğünüz sualler mi? Geçmişin bilinmeyenliği, merak duygusu, kıskançlık, yanıtlanmamış sualler, tehdit altında sezme, belki de yarım kalmış bir aşk öyküsü ve buna eş bir hayli neden geçmişin çiftlerin arasına girmesine neden olabilir. Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda bazı bulgular size retroaktif kıskançlık yaşadığınızın sinyallerini verebilir:
Kendinizi aralıksız partnerinizin daha önceki sevgilileriyle kıyaslıyorsanız,
Partnerinizin eşyalarını, şahsi elektronik aygıtlarını izni olmadan karıştırıyorsanız,
Şüphelenmeniz için rastgele bir neden olmamasına karşın partnerinize güvenemiyorsanız,
Partnerinizin daha önceki ilişkisine döneceğine dair kaygı duyuyorsanız,
Geçmişe müteveccih kıskançlık yaşıyor olabilirsiniz.
“Peki ama neden geçmişi merak ederiz, neden partnerimizin geçmişinin canımızı sıkmasına izin veririz ve bu vaziyetten kendimizi nasıl kurtarabiliriz?” diyorsanız, gelin beraber bakalım.
Retroaktif kıskançlığın nedenleri
Hayat, bazen tatlı bazen acı sürprizle dolu. Hiç beklenmedik bir vaka ya da bir anda bastıran merak duygusu geçmişe müteveccih kıskançlık duygusunu tecrübelemenize neden olabilir. İşte retroaktif kıskançlık yaşamanızın altında uyuyan mümkün nedenler…
Her şeyi öğrenme isteği
Merak, çoğu zaman içimizi usul usul kemiren bir duygu olarak ortaya çıkabilir. Partnerinizin daha önceki ilişkisine dair dinlediğiniz merak, geçmiş tecrübeleri üzerine konuşma isteği yaratabilir. Sürekli daha önceki ilişkilerini denetleyen bir partnerle birlikteliği sürdürmeye çalışmak da karşı taraf için zorlayıcı olabilir. Her şeyi öğrenme ve hakimiyet etme isteği, önüne geçilemeyen merak duygusu günden güne kuvvetlenerek mevcut ilişkiyi ele geçirmeye başlayabilir.
Beklenmedik büyümeler
Bazen siz merak etmeseniz de geçmiş sizi bulabilir. Partnerinize daha önceki sevgilisinden gelen bir ileti ya da yolda yürürken onunla birden karşılaşmanız canınızı sıkabilir. Hiç usunuzda yokken birden kendinizi partnerinizin geçmişini kurcalarken bulabilirsiniz. Daha Öncekilere dair bir yazı, bir anı, bir resim arar durursunuz. Ya da partnerinizin tepkilerini gözlemlemeye, daha öncekilerden bahsedince nasıl davrandığını izlemeye ve kafanızda inceleme etmeye başlarsınız. Yaşam, hakimiyet edemeyeceğimiz büyümelerle dolu. Ne yazık ki bazen tatsız sürprizler, içinizde daha evvel sezmediğiniz duyguları tetikleyebilir.
Negatif bağlanma tarzları
Geriye dönük kıskançlık, kaygılı bir bağlanma tarzına sahip olmakla ilişkili olabilir. Bağlanma tarzları, kişilerarası ilişkilerde nasıl davrandığınızı ve nasıl sezdiğinizi ifade eder. Partnerinizle aranızda güvene direnen bir bağlanma yoksa, aralıksız huzursuz, evhamlı, güvensiz sezebilirsiniz. Bu da farklı arayışlara girmenize, partnerinizin geçmişini aralıksız gün suratına çıkarmak istemenize neden olabilir.
Geçmiş tecrübeler
Geriye dönük kıskançlık, genellikle ebeveyn ilgisizliği, istismar veya değişik travmatik tecrübeler gibi güç bir çocukluk geçirmiş bireylerde ortaya çıkabilir. Öte yandan, geçmişte yaşanmış bir kandırma hadiseyi de retroaktif kıskançlığı tetikleyebilir. Geçmişte yara almış bir kalp, bugüne ve geleceğe karşı her zaman tetikte beklediği için en küçük bir söz, bir davranış ya da hatıra bu kıskançlık duygusunu tutuşturabilir. Misalin, ilişki yaşadığınız birey ya da daha önceki bir partneriniz sizi kandırdıysa bu tecrübenin tesirinden çıkmakta güçlük yaşayabileceğiniz için aynı vaziyetin tekerrür etmesinden kaygı dinlerken kendinizi retroaktif kıskançlığın pençesinde bulabilirsiniz.
Öz güven beceriksizliği
“Ben yeteri kadar iyi değilim” inancı, retroaktif kıskançlığın ortaya çıkmasında güçlü bir etken olabilir. Şahısların kendilerini yeterli sezmemesi onlarda partnerlerinin daha önceki ilişkilerine geri dönebilecekleri inancını besler. Bu da sürekli bir mukayese etme; daha önceki sevgilinin kim olduğu, nasıl bir ilişki yaşadıkları, neler yaptıkları hakkında araştırma gereksinimini doğurur. Bireyin yaşadığı öz güven beceriksizliği, kendisinden daha iyi olduğuna inandığı partnerinin daha önceki sevgilisine döneceği temennisini yükleyebilir. Bu sebeple geçmişe müteveccih sezilen bu kıskançlık, partnerlerin aktüel ilişkisine ciddi hasarlar verebilecek bir ebada gelebilir. Partnerinizin daha önceki ilişkisinde sizinle olan ilişkisinden daha mutlu olduğunu düşündüğünüzde ve kendinizi bu vaziyetin hakikat olduğuna inandırdığınızda retroaktif kıskançlıktan sakınmak çok zorlayıcı bir hal alabilir.